Het ene fundamentalisme tegen het andere fundamentalisme

NIEUW! Lees ook de Geschiedenis van de Dapperbuurt!

In het kader van het schrijven van een geschiedenis van de Marokkaanse Indische Buurt had ik een goed idee. Ik sprak onlangs een kennis en vroeg of zij me in contact kon brengen met jongeren van het Montessori Lyceum Oost, waar ze vroeger gewerkt had. In eerste instantie wees ze me op de open dag van aanstaande woensdag, maar toen bedacht ze zich. Mijn kennis wist dat ik een christen was. Daarom zei ze dat ze zich er eerst van moest vergewissen of ik niet niets christelijks van plan was, voordat ze me in contact met mensen kon brengen. Volgens haar was dat heel gewoon; precies hetzelfde gold ook voor moslims die iets wilden. Die moesten eerst ook aan de tand gevoeld.

Ik bedankte voor de eer, maar het was ook een mooie les voor me. Ik ben inderdaad christen en uiteraard wil ik iets christelijks. Net als een moslim iets islamitisch wil, een jood iets joods, een boeddhist iets boeddhistisch, een socialist iets socialistisch, een atheïst iets atheïstisch en een libertair iets libertairs. We willen allemaal wat anders, alhoewel we net zo goed allemaal het algemeen welzijn op het oog hebben. Wat mij betreft mag en moet dat uitgesproken worden.

Het uit wantrouwen uitsluiten van elkaar van een gesprek echter, omdat de ander fundamentalist, moslim, christen, jood, boeddhist, geradicaliseerd, socialist of ongelovige zou zijn, moet wat mij betreft maar eens afgelopen zijn. De ruimte die Nederland heet, is van ons allemaal. En niet uitsluitend van de dominante groep die zich – overigens net als de niet-dominante groepen – met uitsluiting van de anderen uitsluitend als weldenkende mensen beschouwt en van opvatting is dat de overige meningen al dan niet onder verdekt blazoen binnen het mogelijke zo spoedig mogelijk zo grondig mogelijk uitgeroeid moeten worden. Dat is een achterhaald idee wat al helemaal geen toekomst heeft in onze snel globaliserende wereld.

Nou ja, zo’n half zachte christen, denkt misschien een lezer: dat zal nog wel gaan, die is niet zo schadelijk – alhoewel professor Paul Cliteur gezien zijn Monotheïstisch Dilemma het daar niet mee eens is en op het ogenblik wellicht de mogelijkheid aan het onderzoeken is om ook deze bevolkingsgroep al dan niet gefaseerd uit te wijzen – maar de moslims! Die kun je toch niet vertrouwen? Daar zijn we het met zijn alleen toch wel over eens? Die willen maar één ding: de boel overnemen!

Lezer, je hebt niet in de gaten dat je zelf in je eigen angsten oproept wat je vreest. Juist de systematische uitsluiting van de islam uit de Nederlandse samenleving leidt op het ogenblik tot een steeds verder uit de hand lopende polarisatie die nog slecht afloopt ook, als we tenminste niet snel met elkaar in gesprek komen. Er zal ruimte moeten komen voor de islam in de Nederlandse samenleving, aldus spreekt hier een christen. (Hoe beangstigend wil je het hebben?) Pas dan kunnen we echt met elkaar in gesprek. En dan zullen we samen de weg wel vinden om op een goede manier met elkaar samen te leven.

Ben ik dan een aanhanger van de islam? Dat in genen dele. Ik vind dat ze er voor een groot deel volkomen naast zitten. Maar het zijn wel mijn broeders en zusters. Net als de joden, de boeddhisten, de socialisten, de atheïsten en de hele rest van het zootje. En samen zullen we de boel hier moeten draaien. Vluchten kan niet meer. De globalisatie zet immers vol door. We zijn met zijn alleen in dezelfde ruimte terechtgekomen. En we kunnen kiezen tussen een oorlog tussen fundamentalisme en fundamentalisme, of een regeling. Laten we voor de regeling gaan. Dat begint met een gesprek.

Gemakkelijk zal dat gesprek misschien niet zijn. Maar waar een wil is, is een weg. De huidige ontwikkeling van steeds ernstiger polarisatie leidt op termijn tot een clash of cultures of een met het wegvoeren van de Joden vergelijkbare situatie – een oplossing die inmiddels al openlijk besproken wordt. Dat kan beter. Daarom nodig ik de lezers van harte uit eens te reageren op dit artikel. Dan zijn we in ieder geval een gesprek begonnen en kunnen we kijken wie het lef heeft om daarbij aan te sluiten.