NIEUW! Lees ook de Geschiedenis van de Dapperbuurt!
Uit het zogenaamde Nationale Werkloozen Agitatie Comité (mogelijk opvolger van het in 1912 opgerichte Nationaal Agitatie Comité tegen de Duurte) komen in februari 1932, ten gevolge van het Eerste Werkloozen Congres te Rotterdam, de Werkloozen Strijd Comité’s voort. De W.S.C.’s, waarvan er diverse in de stad actief zijn, worden opgericht en aangestuurd door de Communistische Partij Holland. In eerste instantie is in de Indische Buurt geen W.S.C. actief, maar dit verandert met name wanneer er op het Ambonplein eind 1932/begin 1933 een stempellokaal wordt ingericht. Het W.S.C. Indische Buurt splitst zich af van het W.S.C. Oosterpark en zal later bekend staan als het W.S.C. Obistraat. Sterke man en organisator van de acties in de Indische Buurt is Jaap Brandenburg, eerder actief in de Oosterparkbuurt en later lange tijd tweede man in de C.P.N. na Paul de Groot..
Al in september 1932 is er sprake van het vergaderen van een Werkloozen Strijd Comité in het communistisch bolwerk op het Ambonplein, De Rimboe, maar het betreft dan nog een vergadering van het Werkloozen Strijd Comité Oosterpark. De Tribune schrijft over de bijeenkomst:
De werkloozen protesteeren. Tegen het demonstratieverbod
De openbare vergadering van het W.S.C. [Werkloozen Strijd Comité] Oosterpark te Amsterdam, die Maandagavond in gebouw “Rimboe“, Ambonplein, werd gehouden, nam de volgende protestmotie tegen het verbod van demonstratie op den Rooden Dinsdag aan:
Protest-motie. – De werkloozen van het stempelbureau afd. Oosterparkstraat te Amsterdam in vergadering bijeen; protesteeren ten sterkste tegen het schandelijk besluit van B. en W. van Den Haag, door het niet toestaan van de aangevraagde demonstratie op 20 Sept. a.s., welk besluit onder dwang van de regeering-Ruys is genomen; besluiten, ondanks dit verbod, in grooten getale naar Den Haag op te trekken en te eischen:
- onmiddellijke aftreding van de regeering-Ruys en vernietiging van het rapport-Welter;
- deze motie op te zenden aan de Regeering, aan B. en W. van Den Haag en aan de Pers, en gaan over tot de orde van den dag.
Amsterdam, 13/9 1932. Namens de Werkloozen van afd. Oosterparkstraat, Het Bestuur Werkl. Strijdcomité.
Eerste maal dat het lokale strijdcomité, dat zich inmiddels definitief gevestigd heeft in gebouw “De Rimboe” aan het Ambonplein, nadrukkelijk agerend in het nieuws komt is bij een optreden van een zogenaamde ‘Agitproptroep’ bij het zojuist ingerichte stempellokaal aan het Ambonplein. De Tribune vertelt er in een artikel op 3 januari 1933 smakelijk over.
DE AGITPROPTROEP OP STRAAT!
De werkloozen gaan eigen troepen vormen
– Hallo, hallo! Hier is de werkloozen-agitproptroep! roepen een aantal werklooze kameraden uit een Amsterdamsche agitproptroep de arbeiders aan het stempellokaal Ambonplein op. De oproep had succes: bijna alle aanwezige arbeiders, ongeveer 75, kwamen om hen heen staan, in afwachting van wat komen zou. Welnu, er werd gespeeld en er werd geagiteerd: Voor het congres der C.P.H. en de toezicht houdende dienaar der Hermandad begreep er niets van, stond hulpeloos om zich heen te kijken naar collega’s, die helaas, niet kwamen opdagen.
Toen de uiteraard korte scene uit was en de kameraden vertrokken om elders weer propaganda te maken voor het Partijcongres, bleven op het Ambonplein minstens honderd arbeiders discussieeren. In het ontspanningslokaal van het W.S.C. [In “de Rimboe“, Ambonplein 22, red.] werd vervolgens een demonstratie gegeven van de wijze, waarop het spelen en agiteeren op straat moet geschieden. Aan den oproep tot het vormen van een werkloozen-agitpropgroep van kameraden van het betreffende stempellokaal werd door eenige arbeiders gehoor gegeven en na een afspraak met het bestuur van het W.S.C. werd besloten de volgende week een repetitie van den inmiddels gevormde agitpropgroep te organiseren. […] Het begin is en er zijn resultaten, die er op wijzen dat het niet lang meer zal duren of er zullen meer werkloozentroepen op straat komen. Zij zullen propageeren en agiteeren en op deze wijze de acties ondersteunen aan stempellokalen en bedrijven en zoo het eenheidsfront van werkenden en werkloozen versterken.
De week daarop wordt er inderdaad weer geagiteerd bij het stempellokaal aan het Ambonplein, maar dit loopt behoorlijk uit de hand. Met name wanneer enige zich sterk ondersteund voelende arbeiders weigeren hun stempelboekje op de voorgeschreven wijze aan de stempelverstrekkend ambtenaar van Maatschappelijke Steun aan te reiken, en deze hen vervolgens het financieel zo benodigde stempel weigert, slaat de vlam in de pan. Ca. 200 geagiteerde agiterende werklozen wachten na 17 uur de ambtenaar op op het Ambonplein. Het komt hierbij tot schermutselingen met de politie. De menigte wordt door agenten met sabelstok en knuppel uiteengedreven. De menigte verplaatst zich nu naar de Retiefstraat, waar de betreffende ambtenaar woonachtig is. Ook hier wordt ze weer door agenten verspreid. De woning van de ambtenaar wordt onder politiebewaking gesteld. Aldus een van de eerste acties van het Werkloozen Strijd Comité, dat dan volgens sommige berichten nog het Werkloozen Agitatie Comité geheten zou zijn.
Wanneer begin februari 1933 een werkloos arbeider aan de Soerabajastraat wegens schulden na aanschaf van een radiotoestel, ontruimd zal worden, slaat het W.S.C., nu W.S.C. Obistraat maar ook wel bekend als het W.S.C. Indische Buurt, toe. Deurwaarder Durivou wordt met een groot gezelschap opgewacht. De meubels die bij de ontruiming geveild zouden worden, worden voor zeer geringe prijzen door de aanwezigen opgekocht. Een collecte levert uiteindelijk een dermate hoog bedrag op dat de oorspronkelijke eigenaar met het opgehaalde geld zijn meubels weer kan terugkopen.
Tijdens een vergadering in maart 1933 in gebouw de Rimboe op het Ambonplein wordt wel heel duidelijk dat het Werkloozen Strijd Comité in politicis bepaald geen neutrale beweging is.
Het W.S.C. Indische Buurt-Oosterpark belegde Donderdagmiddag j.l. een openbare vergadering in gebouw “Rimboe”, Ambonplein, ter bespreking van den strijd der werkloozen. Kam. Dieters hield voor een volle zaal een inleiding. Door verschillende kameraden werd aan de discussie deelgenomen. Een der kameraden was van meening, dat de werkloozen in de verkiezingen niet neutraal konden zijn en dat wij met nadruk stellen moeten nemen. Met algemeene stemmen werd daarop de volgende motie aangenomen:
Het W.S.C. Ind. Buurt – Oosterpark, in openbare vergadering bijeen, in gebouw “Rimboe”, Ambonplein, is van meening, dat de werkloozen in de verkiezingen partij moeten kiezen en spreekt zich uit voor de candidatenlijst der C.P.H., daar deze partij de eenige partij is geweest, die met de daad betoond heeft, den strijd der werkloozen te ondersteunen en die steeds opkwam voor de belangen van de werkloozen.
Tussen 1933 en 1936 rukt het Comité diverse malen uit. Soms komt het daarbij tot schermutselingen met de politie. Uitvalsbasis is in eerste instantie ontspanningsgebouw De Rimboe aan het Ambonplein. Hier worden vergaderingen en debatten georganiseerd tussen de C.P.H. en anderen, waaronder de Onafhankelijke Socialistische Partij van Jacques de Kadt.
Ook wordt door het Comité geld ingezameld voor gevluchte Duitse kameraden, die in de buurt illegaal worden opgevangen. Daarbij worden in januari 1937 maar liefst 7 paspoortloze Duits-communistische vluchtelingen door de politie aangehouden in een woning aan de Padangstraat. Zij worden verdacht van het maken van communistische propaganda en door de Amsterdamse overheid wordt contact gezocht met de Duitse autoriteiten.
Een concurrent, die ook in De Rimboe vergadert, is het neutrale werklozencomité N.W.C. onder leiding van een zekere Van Zelst. In het communistisch dagblad De Tribune wordt deze vereniging vernietigend besproken.
De W.S.C.’s worden door de C.P.H. ook ingezet om stakingen en de daarmee gepaard gaande boycots te ondersteunen. Wanneer in IJmuiden in de visverwerkende industrie gestaakt wordt, treedt W.S.C. Obistraat demonstrerend op wanneer op het Iepenplein toch ‘foute’ vis uit IJmuiden verkocht wordt. Ook ondersteunt het W.S.C. de grote stucadoorsstaking. Hierbij wordt langs bouwplaatsen gegaan om eventuele werkwilligen te ontmoedigen.
Het W.S.C. Obistraat heeft een eigen persorgaan, genaamd De strijd der Werkloozen.
ANDERE ARTIKELEN: 2018 Aanzet voor een geschiedenis van de Marokkaanse Indische Buurt 2016 Oproep Steun voor elkaar 2016 Teruggaan of blijven? 2016 Sociale bijdrage supermarket het Lange Mes 2016 Viering 1-jarig bestaan buurthuis Archipel op het Makassarplein 2016 Interview met Mustapha Khaddari 2016 Interview met Jan Beerenhout 2016 Interview met Ahmed Marcouch 2016 Interview met Ahmed El Mesri 2016 Ontroerend afscheid van Rob van Veelen 2016 Het verloren gaan van idealen 2016 Welkom bij de offerfeest maaltijden 2016 Luier van der Laan pleegde zelfmoord door ophanging 2016 Boeken in de Javastraat 2016 Offerfeest voor vluchtelingen en armen 2016 Nu inschrijven taalcursussen Assadaaka! 2016 Bekende Indische Buurters 2016 Uit de geschiedenis van het Ambonplein 2016 Sprokkelingen uit de geschiedenis van het Makassarplein 2011 Cameratoezicht 2009 Radicalisering 2004 Gevoelens van onveiligheid 2004 Belwinkels in de Javastraat 2001 in het ghetto ( ode aan de indische buurt) 2000 De wisselwoningen 1994 Reality-serie Bureau Balistraat 1997 Verslaafde schiet twee agenten neer 1996 Ulu Camii 1995 An Nasr Moskee 1993 De moord op Andre Hartman 1992 Nordholt doet grote hashvangst 1988 Medewerkers bezetten ontmoetingscentrum aan Javaplantsoen 1985 Buikschot 1982 Vijftien jaar cel voor B. uit de Bankastraat 1982 Horrorhuis aan de Kramatweg 1981 Anti-Fascisten tegen Amicales 1980 Enige kraakkranten 1979 Kraakgroep Indische Buurt 1979 De Buurtwinkel 1978 De pyromaan van de Soembawastraat 1978 Anarchistisch Nonnen Front 1977 Heroine 1977 Familiedrama leidt tot hamermoord 1976 Linkse actie 1975 Bordelen en sexadressen in de Indische Buurt 1974 Buikschot uit noodweer 1973 Experiment genezing 1973 Marokkaanse, Tunesische, Spaanse en Turkse buurtgenoten opgelet 1972 Het urinoir aan de Valentijnkade 1971 Leefbaarheidsproblemen van onze buurt 1970 BB - weg ermee! 1970 Auditie voor Hair in het Bavohuis 1969 Het grootste bejaardenhuis van Nederland 1967 Etage brandt uit in de Ternatestraat 1966 1966: 8 kleuterscholen, 19 lagere scholen en 10 scholen voor voortgezet onderwijs 1965 Outsiders in de Archipel 1964 Boer Koekoek in de Indische Buurt 1964 Doopsgezind Jeugdhonk in de Tweede Atjehstraat 1964 Moord in de Perlakstraat 1961 C.P.N. demonstreert tegen atoombewapening 1960 Ernstig tramongeval 1960 Ontploffing op het Ceramplein 1959 Met getrokken pistool op de Valentijnkade 1958 Boenen ter ere Gods 1958 EVC-man afgetuigd in telefooncel 1957 Een verhoord gebed in de Gorontalostraat 1955 Jaap Brandenburg spreekt in de Archipel 1954 Europese Defensie gemeenschap = fascisme 1952 Hand verloren aan de Riouwstraat 1951 Militaire oefeningen in de Indische Buurt 1950 Overtreding van het hamsterverbod 1950 Jopie en Louis Agterberg en Frantiszek Janiga 1949 Wielerronde Indische Buurt 1949 Dienstweigering aan de Gorontalostraat 1948 Koningin Juliana bezoekt de Indische Buurt 1948 Waarheidswinkel 1946 Herbegraving Jelle Posthuma 1945 Meester Padding 1945 Ontspanningsvereniging Flevo 1945 Schietpartij op de Dam 1945 Katja, beul van Vught 1944 Hongerwinter 1943 N.S.B.-ers 1943 Bommen op de Eltheto! 1942 Max Blokzijl spreekt 1942 Jeugdstorm marcheert! 1942 Zum Stehlen ausgeschickt 1941 Moord in de Javastraat 1941 Februaristaking in de Indische Buurt 1941 De Veemarkt veroverd op de Joden! 1941 W.A. actief in de Javastraat 1941 De vermoording van de Joodse Indische Buurt 1941 Ds. Tonnon 1941 De verwijdering van Joodse leerlingen van de Ambachtschool aan het Timorplein 1940 Bommen op de buurt 1940 Zwartepoorte kampioen... 1940 Inzameling voor gebombardeerd Rotterdam 1940 Oorlog in de Indische Buurt 1939 Shell Sportpark 1939 Pontificale hoogmis 1938 Het oude Zeeburg verdwijnt 1937 Jeugddag Indische Buurt 1937 Tuchteloze jeugd 1937 Razzia in de Padangstraat 1936 RK vroedvrouwen 1936 Revolutiebouw 1935 Fietsplaatjes 1935 Een tweede wijkpredikant voor de Elthetokerk 1935 De Rimboe wordt Huize Ambon 1935 Don Bosco-huis 1934 Het mastenbos aan de Insulindeweg 1934 Amsterdamsch Genootschap voor Werkverschaffing voor Onvolwaardigen 1934 Weigering Wilhelmus te zingen 1933 Het Thälmann-huis 1933 Pastoor van der Wiel 1933 Drie Duitsers 1933 Gered uit de greep van Hitler 1933 Clubgebouw Archipel 1933 Centraal Comité tegen de Radiowoeker versus Radiocentrale Broertjes 1932 Liefdesdrama in de Minahassastraat 1932 Liefdestwist? 1932 Werkloozen Strijd Comité Obistraat 1932 Agitprop vanuit de Minahassastraat 1932 Brief van een Roomsch kameraadje 1932 Samuel Verdoner, de laatste gazzen van de Indische Buurt 1931 Hersteld Luthers aan de Toministraat 1931 Rotte vis 1931 Iepen 1931 Eigenaar steenloods velt steenzetter met hamer 1931 Verkiezingsstrijd tussen C.H.U. en A.R.P. 1931 Brand in de Javastraat 1931 Optreden van Corry Vonk in het Bavohuis 1931 Het massaal spreekkoor 1930 De Nederlandse vlag misbruikt 1930 Het jonge Pieter Jellen-werk 1930 Pater Bijlhout gaat naar de Oost 1930 Joyriding 1930 Politietoezicht 1930 Gereformeerd 1930 De markt in de Javastraat 1930 Een bibliotheek voor de Indische Buurt 1930 Onhoudbare toestand bij tunnel Zeeburgerdijk 1929 Lourdes 1929 Vrijgekocht door missievriendjes 1929 Aanhouding diamantbewerker in Ombilinstraat 1929 Moord in de Gerardus Majella 1929 Venters zien geen uitweg 1929 Consultatiebureau aan de Baweanstraat 1928 Niasplein wordt Makassarplein 1928 Esperantovereniging Tagigas en l'Oriento 1928 Rechouwous-jeugd op stap 1928 Gebouw de Schakel 1928 Blind 1927 Buurtvereniging Ceram 1927 Verzuiling in het jeugdwerk 1927 Onmin in de Boetonstraat 1927 Bakkers 1927 De voorlopers van de A.H. Gerhardschool 1927 Rechercheur Kok: de eerste drugsdode in de Indische Buurt 1926 Afsluiting van de Diemerdijk 1926 Schutting 1926 Opening R.K. meisjesschool Ambonplein 1926 Het lokaal van het Leger des Heils 1926 Een wandeling door de nieuwe 'Archipelwijk' 1925 Het Zeeburgerdorp 1925 Demping van de Polderwetering 1925 Wijding 1925 Rechouwous, de Joodsche Vereeniging voor de Indische Buurt 1925 Geen man, geen cent voor het leger 1925 De rode vlag vanuit Niasstraat 61 1925 Groepsgebouw de Toorts 1925 Jan Ceton, onderwijzer aan de Bankastraat, communist 1924 Elthetokerk, bouw en opening 1924 Nieuwe straten 1924 De aanleg van de Riouwstraat 1924 Winkelweek Indische Buurt 1924 De oprichting van de Eerste Elthetoschool aan de Riouwstraat 1922 Premiewoningen voor arbeiders 1921 Een jongen, die een meisje bleek 1921 De storm 1921 Het Java-Kwartier 1921 Christelijke propaganda 1920 Een gouden swastika voor mevrouw Vrij 1920 Kinderspel in de jaren tien en twintig 1919 Moord in de Djambistraat 1918 Brand bij café Koopmans 1918 De aanleg van het Zuiderzeepark 1917 Broodoproer en revolutie 1917 Militairen maken de buurt onveilig 1917 Abortus aan de Zeeburgerdijk 1916 Zeeburgerkermis 1916 Onteigening bouwgronden 1915 Slaat den smeris dood 1914 Mene Tekel 1914 De Wild-West-Show van Texas-Tex 1914 Het noodziekenhuis aan de Zeeburgerdijk 1913 Nieuwe tramplannen 1913 Het Bavohuis 1912 Wijkgebouw Eltheto: de eerste jaren 1911 De Berlageblokken 1911 Eigen Haard bouwt Lombokstraat, Lampongstraat en Padangstraat 1911 Vereeniging voor onderwijs op Gereformeerde Grondslag 1911 Nieuw stratenplan 1911 De blindeninrichting aan de Celebesstraat 1909 De communistische Indische Buurt 1908 Jacob Pierik verdrinkt 1908 De bouwmaatschappij tot verkrijging van eigen woningen 1907 Smit springt uit het raam 1906 Stadstrand 1906 De Sabbathpaal op de Zeeburgerdijk 1905 Balistraat 48 1905 Fietsverbod 1905 Smokkelroute Zeeburgerdijk 1905 Uitslag eerste verkiezingen Indische Buurt 1905 Zweminrichting aan het Nieuwe Diep 1905 Theosofische Uitgeverszaak "Gnosis" 1903 Nieuw Muiderpoortstation 1903 Kinderlokker 1903 Moord in de Celebesstraat 1903 Derde Ambachtschool aan het Timorplein 1903 Politie in de Indische Buurt 1903 Dagpauwoog 1902 Een tramritje 1902 Arabieren 1902 Doorgang Eerste van Swindenstraat-Javastraat 1902 Relletjes in de Javastraat 1902 Illegaal caféwezen 1901 Een wandeling met Jac. P. Thijsse 1901 De wielerbaan 1900 Bierdrinkende jeugd 1900 Een nieuwe school aan de Bankastraat 1899 Snorrende kogel 1897 Floretstoot door het hoofd 1897 Bouw van de Indische Buurt 1895 De lijnbaan 1894 Halte Zeeburgerdijk 1893 Vereeniging buiten de Muiderpoort 1891 Vingertop 1890 Civiele werken rond de Zeeburgerdijk 1889 De tramomnibus 1889 Zeearend aan de Zeeburgerdijk 1887 Hotel Zeeburg 1886 Het tweede abbatoir 1886 Ergerlijk dronkemanstoneel 1882 Een dierenvriend 1881 De eerste scholen aan de Zeeburgerdijk 1881 Onzedelijke taferelen 1881 Een drankzuchtig hoekje 1880 Ringslangen 1880 Onderweg Zeeburgerdijk bestraat 1877 Een wandeling 1877 Spoorwegongeluk aan de Zeeburgerdijk 1877 Verplaatsing van de Veemarkt 1876 Gemeente Nieuwer-Amstel, Gemeente Diemen, Gemeente Amsterdam 1862 De Zeeburgerdijk als vuilnisbelt 1854 Driedubbele moord aan de Ringdijk 1844 Revolutionair aan de Oetewaelerweg 1804 Harddraverij 1761 De proef van de cole ANTIPIRIQUE 1756 Runderpest in Zeeburg 1744 Buitenplaats te huur aan de Hogendyk 1739 Een vondeling aan de Hogedijk 1733 Paalworm 1733 Oude Geele Vliegende Haerige Windhond 1714 Opening Joodse begraafplaats 1681 Verslibbing 1663 Herberg Zeeburg 1651 De Zeeburgerdijk breekt door 1647 Herberg 't Vosje 1631 Watermolen en gemaal 1563 Mijlpaal 1328 Outersdorp 1307 Zeeburgerdijk was Sint Anthonisdijk