De Rimboe wordt Huize Ambon

NIEUW! Lees ook de Geschiedenis van de Dapperbuurt!

Op het nieuwe Ambonplein wordt op de nummers 20-22 vanaf april 1925 een groot dubbel winkelhuis te huur aangeboden. Het pand wordt al spoedig betrokken door J.C.H.M. Verhoof, die er een café vestigt. De zaken lopen echter blijkbaar niet voorspoedig en al eind 1926 wordt een faillissement aangevraagd. Het pand gaat aansluitend door het leven als Café Insulinde en is op donderdag 19 mei 1927 voor zover bekend voor de eerste keer vergaderplaats voor de Communistische Partij in de Indische Buurt. Het betreft een verkiezingsbijeenkomst en sprekers zijn twee bekende communistische voormannen: Leen Seegers en Louis de Visser.

De geschiedenis van Café Insulinde is verder niet bekend, maar wat we weten is dat in hetzelfde dubbele pand in september 1932 het op dat moment communistische hoofdkwartier “De Rimboe” gevestigd is, waar dan een vergadering gehouden wordt door het Werkloozen Strijd Comité Oosterpark, later Werkloozen Strijd Comité Obistraat. Niet alleen het Werkloozen Strijd Comité blijkt in 1932 in De Rimboe aan het Ambonplein – toch een bij uitstek Rooms Katholieke omgeving wegens de enclave rond de Gerardus Majellakerk – te vergaderen, maar ook diverse andere communistische (mantel)organisaties, zoals de Internationale Rode Hulp, de Internationale Arbeiders Hulp (die vooral kindermiddagen organiseren met poppenkast en goochelaar), het Roode Dinsdag Comité Indische Buurt (die een autotocht met muziek organiseert ter ere van Roode Dinsdag), het Anti-oorlogs-comité (dat op 13 oktober 1932 wordt opgericht en heel specifieke ideeën over vrede heeft, waardoor men zich bijvoorbeeld krachtig verzet tegen de wapenstilstandherdenking), de Pioniergroep Soegono (die Pro-Ki-Fo kinderkampen organiseert in Bergen-Binnen, waar ouders per georganiseerde autobus op bezoek kunnen gaan en die later door de Bergense gemeenteraad verboden worden vanwege de overlast), de Proletarische Vrijdenkers Beweging en de Vereeniging Vrienden van de Soviet Unie.

Ook specifieke meer situationalistische acties worden vanuit de Rimboe georganiseerd, zoals de strijd tegen Radiocentrale Broertjes, protestvergaderingen tegen de gevangenneming van de Nederlands-Indische communisten Malakka en Tamin, een steunweek voor de slachtoffers van het Duitse facisme, agitatie rond het onder economische druk staande venterswezen en natuurlijk de voorbereiding van verkiezingen.

Aankondigingen en verslagen van bijeenkomsten in De Rimboe zijn te vinden in De Tribune, het communistische dagblad. Sprekers zijn onder andere Seegers, Dieters, Kriesels, Tork (uit Haarlem), Ko Beuzemaker, Huizinga (Roode Dinsdag), Suurland en Schipper (Ervaringen in de Soviet Unie), Lakerveld (De strijd der Internationale Rode Hulp), J. Mulder (Cursusvergadering: Genesis 1 – Darwinisme en Communisme), Mr. van ‘t Hoff Stolk (Redt de Negerjongens van Scottboro, Herdenking van de Russische Revolutie) David Wijnkoop (Is Socialisme in één land mogelijk?, vermoedelijk anti-Trotskistisch betoog tegen o.a. groep Sneevliet). Er zijn optredens van Agitpropgroepen (Alarm, Roodhemden, Ontwaakt), er worden films vertoond, lezingen gegeven (o.a. lezing over het Eerste en Tweede Vijfjarenplan door Gerard Vanter, de uit Betondorp komende vader van Gerard Reve) en soms wordt er een tombola gehouden. Entree is soms gratis, soms 10/15 cent voor werkenden en 5/10 cent voor werkelozen. Bezoekers worden opgeroepen sympathisanten mee te nemen.

Terwijl het communistisch organisatiewezen mede vanwege de crisis begin jaren dertig floreert in de Indische Buurt, beginnen zich eind 1932 wat wolkjes aan het firmament te vertonen. Allereerst bestaan er bij de exploitant van het dubbele winkelpand duidelijk behoefte aan uitbreiding van de in het pand verrichte activiteiten. In diverse advertentie in de Tribune wordt de lokatie De Rimboe aangeprezen als bij uitstek geschikt voor zaalhuur en vergaderingen, terwijl ‘binnenkort gelegenheid tot dansen’ wordt aangekondigd. Het is vooralsnog niet duidelijk of hier sprake is van een wisseling van exploitant of dat er sprake is van rode cijfers. Er is in ieder geval behoefte aan verandering en een uitsluitend communistisch, grotendeels werkeloos publiek is uiteraard niet wat een uitbater idealiter voor ogen heeft.

En dan is er de opkomende Nationaal Socialistische beweging, die zich voor het eerst in de buurt manifesteert in maart 1933. We nemen hieronder een artikel in de Tribune van 28 maart volledig over.

FASCISTISCHE GEKLODDER

Hakenkruizen geschilderd op de huizen van revolutionaire arbeiders.

In den nacht van Zondag op Maandag hebben fascisten bij verschillende revolutionaire arbeiders in de Indische buurt met groene olieverf groote hakenkruizen op de ramen geschilderd. Overal, waar verkiezingsbiljetten van de partij achter de ramen hingen, werd het fascistische schandsymbool op de ruiten geklodderd. Ook de ramen van het ontspanningslokaal Rimboe, op het Ambonplein, werden besmeurd. De arbeiders zullen scherper toe moeten zien, zoodat de fascisten geen gelegenheid meer krijgen tot het uitvoeren van hun provoceerende streken.

De N.S.B. maakt in de loop van 1933 een snelle groei door. De beweging wil zich – vanuit de Watergraafsmeer – ook gaan manifesteren in de Indische Buurt en heeft… het oog op De Rimboe laten vallen! Door de verhuurster een hoog bod voor gebruik van het pand te doen, weet de partij de verhuurster zo ver te krijgen van hoofdhuurder te veranderen. Uiteraard is het W.S.C. Indische Buurt, hoofdhuurder voor de communisten, woedend. De Tribune bericht hierover op 20 november 1933.

DE RIMBOE AFGESTAAN AAN DE FASCISTEN

Motie van het W.S.C. Indische Buurt

Het W.S.C. Indische Buurt, bijeen in de zaal van de Groot, van Swindenstraat, heeft met algemeene stemmen besloten over te gaan tot de boycot van de zaal “de Rimboe” Ambonplein, geëxploiteerd door mej. Leen Symon en roept alle kameraden, die in den regel ‘s avonds gebruik maken van deze zaal voor vergaderingen, op, deze zaal van af nu te boycotten en wel om de volgende redden:

Deze zaal heeft tot nu toe gediend als dagelijksche bijeenkomst van het W.S.C.-Indische Buurt. Daar van fascistische zijde moeite is gedaan om de werkloozen-beweging te vernietigen, zijn eenige arbeiders, die uit het W.S.C. zijn gezet, daar zij de arbeiders van bedoeld comite hebben opgelicht en aan alle mogelijke kanten hebben benadeeld, bereid geweest zich te verkoopen aan “zekere duistere machten,” om mede te helpen het W.S.C. kapot te maken. Degene die zich hierin het meest onderscheiden heeft is zekere Hein van Zelst, dezelfde man die zich aan frauduleuze handelingen heeft schuldig gemaakt tijdens zijn zitting in het W.S.C. Gefinancierd door menschen die er belang bij kunnen hebben het W.S.C. vleugellam te maken, hebben deze arbeiders-vijanden geprobeerd het gebouw “De Rimboe” te huren, inplaats dat hierin dagelijks het W.S.C. zitting had. Hiervan op de hoogte zijnde, heeft het W.S.C. de zaalhoudster, die zich al dien tijd als een proletarisch-denkende vrouw heeft voorgedaan, ingelicht omtrent de bedoelingen van dit fascistische geknoei.

Het ware karakter van deze vrouw is nu naar voren gekomen, nu zij in plaats van 15 gulden per week van het W.S.C., 20 gulden van de fascisten kan krijgen. Zij heeft het W.S.C. de zaal opgezegd en vanaf 20 November haar zaal verhuurd aan die bende waarvoor zij in voldoende mate is gewaarschuwd. De ware aard van het comite dat er nu zal komen blijkt voldoende uit het volgende, n.l. dat de statuten van dit zich noemende “Neutrale Werkloozen Comité” zijn goedgekeurd door het politiebureau Spinhuissteeg. Onder dit mom van “neutraliteit” probeeren de fascisten de arbeiders op te vangen op dezelfde wijze als dit in Duitschland gebeurd is.

Personen die verdere inlichtingen omtrent dit N.W.C. wenschen kunnen dit dagelijks bekomen bij de Groot, van Swindenstraat 127.

Steunt het W.S.C. in haar strijd tegen het fascistisch gemodder in de werkloozenbeweging en BOYCOT “DE RIMBOE”

De communistische organisaties trekken nu noodgedwongen naar het op enige steenworpen afstand gelegen gebouw De Archipel, hoek Minahassastraat en Celebesstraat

Het is niet precies bekend wanneer de N.S.B. in het pand aan Ambonplein 20-22 trekt, maar in ieder geval op 9 mei 1934 vindt de eerste openbare vergadering plaats in het pand, dat inmiddels door de verhuurster omgedoopt is tot Huize Ambon. Spreker is de uit Schiedam afkomstige heer Kees Frenay, voormalig communistisch raadslid aldaar. Buiten wordt, aldus onderstaand bericht in N.S.B. dagblad Volk en Vaderland, geprotesteerd.

9 Mei. Vergadering met genoodigden van den Kring Oost in Huize “Ambon”, waar Frenay heeft gesproken. Zooals steeds boeide de Frenay de menigte direct en hij kreeg menig “open doekje”. De gestelde vragen werden naar genoegen beantwoord. Vooral een vraag naar de beschrijving van de toestanden in Rusland, toen hij daar geweest is als Communist, werd op interessant wijze door hem behandeld. Divers nieuwe leden werden genoteerd en vele vragen om nadere inlichtingen kwamen binnen.

De Communistische cellen uit Amsterdam waren gemobiliseerd om te manifesteeren en om herrie te schoppen in deze bij uitstek roode buurt, waar nog voor enkele jaren de leuze opgeld deed, dat als men een lantaarnpaal als socialistische candidaat stelde, deze dan nog in de Gemeenteraad zou worden gekozen! Na afloop van de bijeenkomst werd ons verzocht om onder politiebegeleiding de zaal te verlaten en zoo kregen we een herhaling van de optocht op 28 April. In Juni wordt er weer een openbare vergadering gehouden en in Juli komt Frenay terug. Sinds 1 Januari is het ledenaantal van de groep verdubbeld!

De communisten op hun beurt doen ook verslag van de bijeenkomst en de demonstraties, in de Tribune van 12 mei 1934:

DE FASCISTEN IN DE RIMBOE

Een stevig antwoord der anti-fascisten

Goed geslaagde demonstraties.

Het was reeds lang tevoren bekend, dat de renegaat Frenay, thans lid en propagandist van de N.S.B. in de Rimboe zou spreken. De anti-fascisten hadden er voor zorg gedragen, dat er een tegenactie zou worden gevoerd.

Reeds lang voor den aanvang van deze vergadering was het zeer druk op en in de omgeving van het Ambonplein, waar ” De Rimboe” gevestigd is. Er werd zeer druk gecolporteerd met allerlei anti-fascistische literatuur. Er was een vrij groote politiemacht op de been, onder leiding van de welbekende fascistische inspecteur van het bureau Linnaeusstraat. Deze man verbood ‘t colporteeren met onze bladen en maakte het derhalve de anti-fascistische colporteurs zeer lastig. Dat is niet de eerste maal, dat deze man dit doet. In de van Swindenstraat deed hij het ook herhaaldelijk, terwijl hij de fascisten met ” Volk en Vaderland” rustig hun gang liet gaan. De vergadering nam inmiddels een aanvang. Het is verheugend, vast te stellen dat er zoo goed als geen arbeiders naar binnen gingen. Het parool om deze vergadering te boycotten was dus wel goed opgevolgd. Bovendien blijkt het, dat ook in deze buurt de arbeiders van de fascisten nog niets willen weten. Het is de taak van de anti-fascisten om er zorg voor te dragen, dat dit zoo blijft.

Gedurende de vergadering hadden er enige krachtige anti-fascistische demonstraties plaats. Kort na den aanvang der bijeenkomst trokken de anti-fascisten naar ‘t Java-plein. Men begaf zich naar de Indische buurt. In de stoet gingen zoo wel leden van den Strijdbond als van de O.S.P. mee, het beste bewijs dat het eenheidsfront tegen het fascisme groeit. Luid klonken de leuzen tegen het fascisme, vaak onderbroken door een krachtige Internationale. Deze demonstraties, waaraan honderden deelnamen, trokken natuurlijk de aandacht in deze buurt, waar het zeer druk was, omdat de winkels, met het oog op den Hemelvaartsdag, laat geopend bleven. Door de bewoners werd het geval natuurlijk levendig besproken.

Na een korte onderbreking, waarna de demonstratie weer op een ander punt samen kwam, trokken de anti-fascisten door de straten, waar zij levendig werden begroet, meer dan eens met een krachtig ” Rood Front”. Op het Sumatraplantsoen werd de demonstratie door de politie opgewacht, maar voor deze onheil kon aanrichten, werd de demonstratie ontbonden. Toen het einde van de vergadering werd verwacht, verschenen de anti-fascisten weer in de buurt van het Ambonplein. Dit wekte de woeder van den politie-inspecteur, die verscheidene charges liet uivoeren, waarbij een vrouw door deze man persoonlijk werd afgeranseld. Een veertienjarigen jongen werd door een politie-agent hardhandig bij zijn kraag gegrepen en tegen den grond gesmeten.

De bezoekers van de vergadering verlieten gezamenlijk het lokaal en werden door de politie naar het kringhuis Watergaafsmeer gebracht. De anti-fascisten zorgden echter voor een passende begeleiding. De spreekkoren daverden door de lucht. Toen de Fascisten de brug bij de Valentijnkade over waren, werd de brug door de politie afgezet, om te verhinderen, dat de anti-fascisten de heeren verder zouden vergezellen. Maar de politie had buiten de waard gerekend, want aan de andere kant werden de fascisten opgewacht door de Liga-aanhangers.

Deze vergadering is voor de fascisten weer een mislukking geworden. Nieuwe aanhangers onder de arbeiders wonnen zij nog niet. De actie moet echter zeer sterk en op de juiste wijze worden gevoerd, teneinde dit ook in de toekomst te verhinderen. Niet alleen als er een fascisten-vergadering is, maar steeds moet de anti-fascistische strijd gevoerd worden.

Op 5 juni 1934 vindt de tweede N.S.B.-vergadering in Huize Ambon plaats. Spreker is nu de heer Overwijn uit Rotterdam. Wederom wordt buiten geprotesteerd, aldus Volk en Vaderland van 9 juni 1934, maar nu al wat intensiever.

5 Juni. Als op de scholen in de Indische Buurt den kinderen de waarschuwing wordt meegegeven om na zes uur dien avond niet meer op straat te komen, krijgt men het vermoeden, dat er iets vreeselijks gaat gebeuren. En toch was dat vreeselijke alleen maar een openbare vergadering van de N.S.B. op het Ambonplein. Overwijn heeft daar gesproken over: “Nationaal of Internationaal?” De zaal was uitstekend bezet. Daar er, tengevolge van de roode terreur, betrekkelijk weinig roode elementen in de zaal waren, (ze mogen immers de waarheid niet hooren!) had de bijeenkomst zelf een rustig verloop. Het naar huis gaan van de vergaderingbezoekers was evenwel niet zoo rustig. Onder sterk politiegeleide werd men gezamenlijk naar het Kringhuis geleid, gevolgd door een tierende bende. Toen de politie was weggegaan, durfden de roode helden eerst goed. De kameraden gaven evenwel geen kamp en zorgden zelf voor ruim baan totdat de politie was teruggekeerd

De Tribune van 7 juni 1934 op haar beurt ziet het voorgevallene als volgt:

Een anti-fascistische demonstratie in de “Rimboe”

De N.S.B. vergadert in een groote arbeidersbuurt. – De fascisten hitsen op tot moord. De politie beschermt de fascisten en slaat de anti-fascisten

Ramen en deuren dicht!

Reeds dagen tevoren was bekend, dat door de fascisten in het gebouwtje de “Rimboe” op het Ambonplein een wijkvergadering zou worden belegd. Dat de anti-fascisten dit niet maar zonder meer zouden toelaten was te voorzien. Zij hebben van deze N.S.B.vergadering gebruik gemaakt om een actie te ontwikkelen, zooals nog zelden in Amsterdam is vertoond.

Onze kameraden hebben Maandag den geheelen nacht gepost om te trachten eventuele propaganda van de N.S.B.-lieden tegen te gaan. Hun activiteit werd wel beloond, want des morgens tegen half vijf verschenen de heeren, beschermd door de politie en vingen aan hunne leuzen op de straten te schilderen met een kleurstof, welke voor anderen verboden is. Dinsdagmorgen heerschte er bij de stempelbureaux in de omgeving van het Ambonplein een zenuwachtige stemming bij de politie. De werkloozen mochten niet discussieeren, zij moesten doorlopen en na afloop van het stempelen werden zij direct naar huis gestuurd. De stemming onder de anti-fascisten, waaronder arbeiders van alle politieke richtingen, werd, niettegenstaande deze maatregelen, hoe langer hoe levendiger. Mocht men niet op straat staan praten, dan deed men het vanuit de ramen der woningen. Overal hingen arbeiders en arbeidersvrouwen uit de ramen, die hun anti-fascistische gezindheid niet onder stoelen of banken staken. Om drie uur verscheen een der meest gehate politiemannen en sommeerde de ramen te sluiten. Toe dit niet gauw genoeg ging naar den zin van dezen meneer, trok hij zijn revolver en hij gelastte, dat ook de deuren dicht moesten blijven. Het leek alsof de staat van beleg was afgekondigd. Als een razende ging de man te keer en sloeg iedereen, die hij maar bereiken kon. Bij deze gelegenheid werd een kameraad gearresteerd, die echter om 8 uur ‘s avonds weer vrij werd gelaten. Tegen vijf uur verschenen er twee overvalauto’s, een motorfiets met een politie-inspecteur en joegen de nog altijd vrij talrijke menigte uiteen…

Gedurende de vergadering

Tegen half acht verzamelde zich voor de “Rimboe” een duizendkoppige menigte, die een stevige actie ontwikkelde. Om 8 uur trad de politie weer op. De straten in de omgeving van het Ambonplein werden afgezet. Niemand mocht er in of uit. Ook nu weer moesten ramen en deuren gesloten worden. Er werd natuurlijk weer met de gummiknuppel gewerkt en menige harde klap kwam er terecht op de hoofden van de arbeiders. Plotseling stelde zich om ongeveer half tien een demonstratie op van een 300 man op het Sumatraplantsoen. Gedurende den optocht naar het Javaplein groeide de stoer wel aan tot een vijfhonderd man. Voordat de inmiddels verschenen overvalauto iets kon uitrichten was de demonstratie reeds ontbonden. Een kwartier na de afloop van deze demonstratie werd een nieuwe gevormd en wel op den hoek van de Celebesstraat en Insulindestraat. De politie was natuurlijk woest geworden, zoodat zij na afloop dezer demonstraties bizonder wild optrad. Zonder aanziens des persoons werd er op los geranseld. Verscheidene kameraden werden gearresteerd, doch reeds vrij spoedig weer losgelaten.

Na afloop van de vergadering

Toen tegen elf uur de fascisten de vergadering verlieten, stond er nog steeds een enorme menigte op hen te wachten. De anti-fascistische gezindheid der buurtbewoners en der betoogers werd op overweldigende wijze gedemonstreerd. Het was voor de dames en heeren fascisten een uitkomst, dat een sterke politiemacht hen beschermde. Ware dit niet het geval, dan had het er kwalijk voor hen uitgezien. Terwijl onze kameraden luide anti-fascistische leuzen riepen, verlieten de N.S.B.ers het Ambonplein. Onder sterk politiegeleide gingen zij via de Linnaeusstraat naar hun kringhuis in de Pythagorasstraat. Op de Linnaeuskade hadden zich heel wat kameraden verzameld, die van de moord-propaganda der fascisten niets moesten hebben. Toen de fascisten voor hun Kringhuis waren, kregen zij moed. Op buitengewoon provoceerende wijze traden de dames en de heeren op. Een der dametjes schreeuwde: “Laat dat schorum – en daar bedoelde ze de arbeiders mede – weggaan; jaagt ze de straat uit!” De fascisten gingen hun Kringhuis binnen en kwamen gewapend met knuppels en ploertendooders terug en onder leiding van een W.A.-man gingen zij de verzamelde menigte te lijf. Men zou dus denken, dat de politie heb die wapens afnam en een onderzoek ging instellen: hoe de fascisten aan wapens kwamen. Maar niets daarvan. De politie wendde zich weer tot de arbeider en met de fascisten rammelden zij er op in.

Niemand werd gespaard. Vrouwen en kinderen werden mishandeld. Openlijk riepen de fascisten: Slaat hen dood, vermoordt hen. Openlijk werd dus tot moor opgehitst. En dat dit geen ijdele woorden waren, bleek uit de wijze waarop zij optraden. Een vijftienjarig meisje, lid van de C.J.B., kreeg ernstige klappen. Het ergst voorzien hadden de “heeren” het op een veertienjarige jongen, die zij zeer ernstig bedreigden. De leider van de W.A. wilde deze jongen te lijf. Toen hij er met zijn fiets van door wilde gaan, werd hij vast gehouden en door hen met een mes bedreigd. Zijn moeder, de gevaarlijke toestand ziende, waarin haar zoon zich bevond, trachtte hem te ontzetten. Zij werd daarbij ernstig mishandeld en op verschillende plaatsen gewond. Naar wij vernemen zal zij, naar aanleiding van dit optreden tegen dezen W.A.-man een klacht bij de Justitie indienen.

Tenslotte joech de politie de fascisten naar hun kringhuis terug en hierdoor kwam een einde aan deze emotievolle dag. De anti-fascisten hebben het eenig juiste antwoord gegeven op de provocatie van de N.S.B.ers. Zij hebben zich danig geweerd en het zal wel lang duren, voordat deze moord-propagandisten in deze volksrijke arbeidersbuurt terug zullen komen. De anti-fascisten hebben metterdaad getoond te willen strijden tegen de fascisten en het fascisme. Voor den Strijdbond tegen fascisme is hier een groote taak weggelegd. Zijn taak zal het zijn alle anti-fascisten in één strijdfront te betrekken. Een stevige propaganda is hiervoor noodig. En tevens zal de ervaring, bij deze demonstratie opgedaan, er toe leiden, dat op nog doeltreffender wijze dan tot op heden is geschied, de strijd tegen het fascisme zal worden voortgezet.

De fascisten geven inmiddels geen krimp. Voor 20 juni 1934 staat alweer de volgende N.S.B.-vergadering op het programma, waar onder andere van Geelkerken een toespraak zal houden over het gevaar van marxisme en jodendom. De communisten willen er nu alles aan doen om deze bijeenkomst onmogelijk te maken. Maar liefst 6.000 manifesten worden verspreid door de inmiddels opgerichte Strijdbond tegen het Fascisme. Met man en macht wordt de dagen voor de vergadering wederom geprobeerd propagandistische activiteiten van de N.S.B. in de buurt te voorkomen. De Tribune bericht over deze ontregelende acties.

DE FASCISTEN IN DE INDISCHE BUURT

Ze kregen de kous op den kop.

Maandagnacht om 1 uur werden er in de Indische Buurt fascisten gesignaleerd. In de omgeving van de Niasstraat waren 60 fascisten bezig manifesten te verspreiden voor ‘n vergadering, welke a.s. Woensdagavond zal worden gehouden in huize “Ambon” op het Ambonplein. Niet alleen daar, maar in de geheele Indische Buurt waren de heeren met dit werk bezig. Naar schatting waren er in het geheel 200 man op de vlakte. Anti-fascisten bemerkten spoedig, dat er wat gaande was. Zij bliezen alarm en een aantal kameraden wilde het verspreiden verhinderen. De politie belde de overvalauto op, welke spoedig verscheen. Daarop kwamen alle fascisten bij elkaar en wilden een demonstratie formeeren. De politie wist dit te voorkomen en sloeg hen uit elkaar.

Later verschenen er fascisten, die de anti-fascisten met revolvers en gummi-stokken bedreigden. Een aantal anti-fascisten werden gearresteerd, doch spoedig weer vrijgelaten. De fascisten hebben hun werk dus niet geheel en al kunnen voltooien. Indien alle kameraden aan den oproep om op straat te komen, gehoor hadden gegeven, dan had er van de verspreiding in het geheel niets kunnen komen.

Zeer velen nemen den strijd tegen het fascisme nog niet ernstig genoeg.

Het spreekt vanzelf, dat de vergadering van a.s. Woensdagavond door de anti-fascisten moet worden geboycot. Geen arbeider gaat naar binnen, doch voere de strijd tegen het fascisme, door in grooten getale bijeen te komen en een flinke anti-fascistische agitatie te voeren.

In dezelfde krant is een artikel te vinden over de zojuist opgerichte “Antifa”-afdeling in de Indische Buurt. De beste verdediging is de aanval, aldus de toespraak van kameraad Spoor. En inderdaad, de communisten gaan steeds harder in de aanval. De fascisten hebben zich echter nog niet laten ontmoedigen, en de politie heeft de handen meer dan vol aan het handhaven van de rechtstaat. De

Tribune, 18 juni 1934:

De Strijdbond in de Indische Buurt.

Donderdagavond belegde de ”Antifa” afdeeling Indische Buurt te Amsterdam, een openbare vergadering in de zaal ” De Groot”, van Swindenstraat, naar aanleiding van de uitstekend geslaagde actie van verleden week Dinsdagavond in verband met de fascistenvergadering op het Ambonplein. Sprekers waren Beuzemaker, Spoor en een functionaris van den Strijdbond.

Kam. Beuzemaker hield een inleiding waarin hij de eigenlijke beteekenis van het fascisme en het verloop van deze regeringsvorm in de verschillende fascistische staten uitvoerig besprak. Hierna spoorde de functionaris van den Strijdbond de aanwezigen aan, lid van dezen Strijdbond te worden en met zijn lectuur te werken. Tot slot sprak kam. Spoor over de verschillende acties die de ” Antifa” in korten tijd van haar bestaan geleid had. Spr. wees er op, dat het aantal werkers waarover de “Antifa” nu beschikt, niet in staat zal zijn het opkomende fascisme in Nederland terug te slaan en toonde de noodzakelijkheid aan, dat velen zich bij het bestaande kader moeten aansluiten. Ook dat er aan de organisatievormen der “Antifa” nog veel ontbrak. “In de verdediging tegen het fascisme te blijven, beteekent in de verliezende positie te verkeeren. Wij moeten evenals onze kameraden in Zwitserland en vooral in Frankrijk in den aanval”, zei spr. Met een opwekking speciaal aan de jeugd en tot het vormen van afweergroepen in de wijken, besloot spr. zijn rede. Twaalf kameraden gaven zich op als lid van de “Antifa”.

Woensdag 20 juni 1934 is het dan zo ver. In de loop van de middag hebben zich al enige honderden communistische buurtbewoners verzameld. Dit aantal loopt zelfs op tot enige duizenden wanneer na 20 uur de Nationaal-Socialisten, beschermd door de politie, komen aangemarcheerd van hun kringhuis in de Watergraafsmeer. De Internationale wordt gezongen en de leuze ‘Fascisme is moord’ door de menigte ingezet en het komt wederom tot ernstige schermutselingen tussen de politie en de demonstranten. Maar weer vindt vergadering doorgang, met sprekers van Geelkerken en Swemmelaar: er zijn zelfs 100-200 bezoekers, waar volgens de Tribune overigens geen Indische Buurters bij zouden zijn geweest. De N.S.B.-ers worden na hun vergadering door de politie weer hun kringlokaal aan de Pythagorasstraat begeleid. De S.D.A.P.-gelieerde krant Het Volk, bij voorbaat vijandig gezind ten opzichte van welke communistische actie dan ook, heeft de volgende dag in haar verslaggeving weinig goeds voor over voor de anti-facistische acties in de Indische Buurt. Volgens hen stelt het allemaal weinig voor.

“Tijdens en na de fascistenvergadering hebben de communisten in de Indische Buurt hun z.g. “anti-fascistische actie” gevoerd. Deze bestond uit niets anders dan het vormen van samenscholingen, het verwekken van relletjes, het sarren en tarten van de politie en het ontelbare malen uitroepen van “fascisme is moord!””, “weg met de bruine moordpest” en dergelijke gevoelsexplosies. […] Alle straten, toegang gevende tot het Ambonplein, waren afgezet. In de straten daaromheen, voornamelijk op den Insulindeweg en in de Javastraat waren eenige duizenden buurtbewoners en honderden kinderen op de been; allen nieuwsgierigen die het getier van de groepen communisten, gevolgd door het optreden van de politie, kennelijk als een amusante afleiding beschouwden. Herhaalde malen joeg de politie, die vooral last van kinderen en opgeschoten jongens en meisjes had, samenscholingen uiteen.”

Uiteraard denkt de Tribune hier in haar verslaggeving heel anders over. De communisten gaan inmiddels door met hun anti-facistische acties in de buurt. Er wordt een maar liefst 60 man tellende communistische schilderploeg ingezet, die overal in de Indische Buurt anti-facistische leuzen aanbrengt.

De N.S.B. laat zich echter nog steeds niet afschrikken. Voor woensdagavond 4 juli 1934 staat er weer een vergadering in De Rimboe op het programma, met als spreker Frenay en als onderwerp “Waarom Nationaal-Socialist?”. Er verschijnt nu op 2 juli 1934 een ronkend artikel in De Tribune, duidelijk geïnspireerd door het op dat moment in de media veel aandacht krijgend ‘Antifa’-optreden in Frankrijk, oproepend tot een totaaloorlog tegen de fascisten!

Op voor het verzet tegen de fascisten-provocaties

Veilig beschut achter de politie-knuppels komt Frenay Woensdagavond weer terug in de “Rimboe” op het Ambonplein!

STRIJD TEGEN FASCISME moet gevoerd worden door alle arbeiders.

Loopers van “De Courant” moeten N.S.B.-manifesten verspreiden.

Duldt geen propaganda voor het concentratiekamp!

Reeds eenige malen heeft de N.S.B. in De Rimboe op het Ambonplein een fascistische heibel-vergaderingetje georganiseerd om reclame voor het concentratiekamp en de loonroof te maken. Telkens hebben de arbeiders van de Indische Buurt en de eilanden getoond, dat zij van dit gedoe van de hakbijl-partij niet gediend zijn. Massale protest-demonstraties werden telkens in een oogwenk tijds uit den grond gestampt. En dat was eenvoudig, omdat de haat tegen het stelsel van Mussolini, Hitler en Mussert in de harten van vrijwel alle arbeiders en arbeidersvrouwen groeit.

Niettemin komen de brutale fascisten terug. Woensdagavond a.s. houden zij weer in De Rimboe een openbare vergadering. Om de provocatie te volmaakt te maken, laten ze bovendien den regenaat Frenay-van-het-gevangenis-achterdeurtje als spreker optreden. De fascisten zijn laf, maar omdat zij zich veilig wanen door de bescherming van de Amsterdamsche politie, die de N.S.B. op voor iedereen zichtbare wijze begunstigt, hebben ze nog het lef om hun provocaties te herhalen.

Er dient voorgoed een eind gemaakt te worden aan deze fascisten-heibel. Het is ontoelaatbaar, dat de demagogen van de N.S.B. hun gang gaan in arbeidersbuurten en daar met hun bedrieglijke frazes de arbeiders aan den kant van de kapitalisten trachten te trekken. Woensdag a.s. moet er wederom op zeer groote schaal gedemonstreerd worden. Alle arbeiders en arbeidersvrouwen, onverschillig tot welke partij zij behooren, moeten de straat op voor den strijd tegen het fascisme. Wij zullen het fascistische gif hier niet voort laten woekeren. Naar het roemruchte voorbeeld van onze Fransche kameraden [Front Populaire, (eenheidsfront van links) red.], zullen wij hier ook samen met onze makkers van S.D.A.P., O.S.P., N.A.S. en Liga en tevens met onze katholieke en protestantsche klasse-genooten in een strijdvaardig en vastberaden eenheidsfront tegen de Mussert-bende optrekken. Voor Woensdag a.s. is dan ook het parool: Alle afweercomité’s op hun post! Alle arbeiders en arbeidersvrouwen de straat op! Weg met de handlangers van het monopolie-kapitaal! Weg met Hitler en Mussert! Thaelmann [Duits communistisch voorman, red.] moet vrij! Paula Wallisch moet vrij! Weg met het fascistische kapitalisme! Op voor Sowjet-Holland!

Inderdaad komen tegenstanders op 4 juli 1933 massaal op. De politie heeft van tevoren de winkeliers gewaarschuwd hun zaken om 7 uur te sluiten, en de bevolking opgeroepen hun kinderen binnen te houden. De zaak loopt die avond echter volledig uit de hand. Wegens het overlijden van Prins Hendrik is de N.S.B.-vergadering afgezegd. De opgewonden, zeer actiebereide menigte – waaronder volgens een later bericht in de Waarheid ook communistisch

voorman Jaap Brandenburg zich bevond – zoekt de confrontatie met de politie en trekt deels naar de Rozengracht, waar een lokaal Werklozen Strijd Comité vergadert tegen de steunverlaging (van 10%). Ook in de Jordaan breken nu na afloop van de vergadering rellen uit, die de volgende dag voortgezet worden. Dit zogenaamde Jordaanoproer zullen door zeer hard politieoptreden en doorgaande revolutiepropaganda door de Tribune – die tijdelijk verboden wordt – uiteindelijk vijf doden vallen.

In de Indische Buurt vallen geen doden, wel gewonden. Ook hier richten de demonstranten zich nu, hiertoe door hun leiding aangezet, improviserenderwijs tegen de steunverlaging, waartegen de volkswoede groot is. Het Algemeen Handelsblad bericht de volgende ochtend over de rellen:

Relletjes in de Indische Buurt

De politie lost tientallen schoten; vier gewonden

Behalve in den Jordaan, is het gisteravond ook in de Indische Buurt zeer rumoerig geweest en hier namen de relletjes een zoo onrustbarenden vorm aan, dat de politie tientallen schoten moest lossen om de rust eenigszins te herstellen; twee personen zijn door kogels, drie door sabelhouwen getroffen.

Het tumult begon om even half acht toen op en om het Ambonplein in Oost eenige duizenden anti-fascisten (communisten, Ligaleden en buurtbewoners) te hoop liepen in verband met een tegen gistenavond in een vergadergebouw op het Ambonplein uitgeschreven N.S.B.-vergadering, – een vergadering, die evenwel een week was uitgesteld na het overlijden van Prins Hendrik. Van dit uitstel wisten de betoogers echter niets af en om pl.m. 8 u. 15 stonden er zooveel menschen, dat het verkeer nauwelijks voortgang kon hebben. Ook werden surveillerende agenten uitgejouwd, weshalve hoofdinspecteur E.C.J. Staal van het bureau Linnaeusstraat besloot, de saamgestroomde menigte te verwijderen.

Er werd evenwel niet voldaan aan de sommaties om uiteen te gaan en het publiek nam een zeer vijandige houding aan. Een zeer sterke politiemacht, waartoe ruiters, rijwielagenten en politie te voet behoorde, heeft daarop herhaaldelijk met sabel en gummistok moeten chargeeren om het Ambonplein schoon te krijgen. Het publiek, waartoe veel opgeschoten jongens behoorden, hoonde herhaaldelijk de politie en al spoedig werd in de Sumatrastraat en in de zijstraten met steenen naar de agenten geworpen. De politie chargeerde op den rijweg en op de trottoirs en met de revolver in de hand gelastte zij de lieden, die op de platte daken der huizen stonden, daar weg te gaan. Om aan dit bevel kracht bij te zetten werden herhaaldelijk schoten in de lucht gelost, zeker zijn er vijftig a zestig schoten gevallen en in allerijl vluchtte de menigte dan naar alle kanten, terwijl men ook al spoedig van de daken verdween. De uitruk-auto’s der politie reden af en aan, reeds op het geluid van haar claxons ging het publiek op de vlucht. Ook bij de charges heeft de politie een paar schoten gelost, een 20-jarige man kreeg daarbij op den Insulindeweg een schotwond in de hand. Een ander schot, dat in de Palembangstraat gelost werd, trof een man (wonende in de Conradstraat) in de Perlakstraat in den schouder; per auto van den G.G.D. is hij naar een der ziekenhuizen overgebracht. Voorts hebben nog twee personen door sabelhouwen bloedende verwondingen opgeloopen; een agent kreeg een wond aan een der handen. Een paar uren achtereen duurde het tumult voort; tegen 10 uur kon de politie grootendeels inrukken en werden ruiter- en motorpatrouilles niet meer lastig gevallen of gehoond.

Om 10 u 30 viel een nieuw incident in de 1e Atjehstraat voor, waar een rijwiel-agent een trap van een man kreeg. De dader vluchtte in het trappenhuis van perceel 119-121 binnen, waarna de rijwielagenten met de blanke sabel de opdringende menigte verspreidden en assistentie ontboden werd. Onder bevel van commissaris H.I. de Jong en hoofdinspecteur Staal ging de politie – terwijl een zoeklicht van een uitruk-auto de gevel van het pand bescheen – het trappenhuis in en geheel boven werd de aanvaller gevonden en gearresteerd.

Op vele plaatsen bleef het publiek nog samenscholen, maar de rust is verder niet meer verstoord. In den loop van den avond zijn in totaal drie personen wegens verzet tegen de politie en het gooien met steenen gearresteerd.

Enige dagen zullen twee aangehouden stenengooiende jongemannen (een 20-jarige fietsjongen en een 20-jarige kappersbediende) tot een verhoudingsgewijs zeer strenge straf van zes maanden onvoorwaardelijk veroordeeld worden.

De verhoudingen tussen de communistische beweging in de Indische Buurt en de exploitante van wat inmiddels Huize Ambon heet worden er inmiddels niet beter op, zeker niet wanneer enige dagen na de demonstratie van 4 juli tijdens gevechten tussen enige nationaal-socialisten en communisten de kellner van het etablissement, de 32-jarige nationaal-socialist A. Valentijn, met een mes in de rug wordt gestoken en naar het Binnengasthuis moet worden overgebracht. Daarnaast wordt ook de eigenares van het pand bedreigd, aldus een artikel in het dagblad van de N.S.B., Volk en Vaderland van 7 juli 1934.

TERREUR

Amsterdamsche toestanden

De roode terreur viert in Amsterdam-Oost hoogtij. Het schijnt, dat de heeren van O.S.P., C.P.H. en dergelijke dit stadsdeel als hun privé-eigendom beschouwen, waar niet-marxisten geen recht hebben zich te bevinden. Dit vermeende eigendomsrecht trachten zij met alle middelen te handhaven, zoodat het den bewoners langzamerhand wel duidelijk wordt, wat zij van de hooggeroemde marxistische “vrijheid” hebben te wachten. Wie daar ook van meepraten kan, is de eigenares van het lokaal op het Ambonplein, waar de Kring Oost den laatsten tijd eenige vergaderingen heeft gehouden. Zij verhuurt dit lokaal behalve voor vergaderingen, ook aan vereenigingen, die daar hun muziek-repetities komen houden en voor partijen en bruiloften.

Wegens het feit, dat zij het gewaagd heeft ook aan anderen dan marxisten haar lokaal te verhuren, ondervindt zij thans den grootsten overlast. Dreigbrieven, waarin haar molest wordt aangezegd, worden haar gezonden door obscure individuen, die zich achter den naam “Antifa” verschuilen. Men poogt haar te dwingen, haar lokaal niet meer aan nationaal-socialisten te verhuren en hoopt op die wijze ons te beletten, in die buurt vergaderingen te houden en de arbeiders de waarheid over het nationaal-socialisme te vertellen. Want men vreest de waarheid, nu men de massa sinds maanden met leugens heeft vergiftigd.

“Tante Leen” laat zich echter niet intimideeren. zij heeft haar zaal nog voor verscheidene vergaderingen aan de N.S.B. verhuurd en wil haar contract nakomen en vrij blijven haar eigen zaal te verhuren aan wie zij wil. Dat is zoo haar opvatting van vrijheid en privé-eigendom. Een paar van de haar gezonden dreigbrieven beelden wij hierbij af

In Volk en Vaderland van 30 juni 1934 wordt voor de maanden juli en augustus nog een aantal nieuwe bijeenkomsten aangekondigd, met sprekers Swemmelaar, Van Kampen, Frenay en Overwijn. Of deze bijeenkomsten na de enorme rellen ook nog doorgang hebben gevonden is niet bekend. Er is in ieder geval vooralsnog geen verslaggeving over gevonden. Wel leidt colporteren in de Indische Buurt door de N.S.B. nog diverse malen tot rellen, zo wordt nog een aantal keren in Volk en Vaderland gemeld

Relletjes in Amsterdam

De Telegraaf meldt:

De colportage der N.S.B. heeft gisteravond in Oost weer aanleiding gegeven tot veel tumult. Want kort nadat deze colportage begonnen was, verzamelden zich bij het Sumatraplantsoen de in de buurt woonachtige communisten tot een aantal van ongeveer 200 man. Spreekkoren werden aangeheven en de N.S.B.-colporteurs bedreigd. Weldra was een sterke politiemacht ter plaatse, die de communisten uit een groot aantal straten wist te verdrijven, waarbij eenige charges moesten worden uitgevoerd. Op het Sumatraplein werd een agent door een communist bedreigd, maar toen de politie den man wilde arresteeren name deze de vlucht, […] etc.

[…]

WEER SCHERMUTSELINGEN IN OOST

Politie tot schieten gedwongen

In Oost, voornamelijk in de Benkoelen- en Langkatstraat, is het gisteravond omstreeks kwart voor tien tot ernstige ongeregeldheden gekomen, doordat een groot aantal anti-fascisten een groep N.S.B.-ers lastig viel, die in dit stadsdeel propagandadagbladen had verspreid. De N.S.B.-ers ondervonden tijdens het verspreiden van hun pamfletten, waarmee zij omstreeks halfnegen waren begonnen, voortdurend hinder van hun politieke tegenstanders en van de straatjeugd. De politie hield echter goed toezicht, zoodat er tijdens de verspreiding niets voorviel. Toen de N.S.B.-ers zich omstreeks tien uur naar hun kringhuizen begaven, ontmoetten zij op de Valentijnkade een aantal jonge menschen, die luidkeels begonnen te schreeuwen en spreekkoren begonnen aan te heffen. De politie wenschte hieraan een einde te maken en trad onmiddellijk met kracht tegen de lawaaimakers op, nadat eerst getracht was met zachten drang deze menschen uiteen te drijven.

Tijdens deze charges werden in verschillende woningen in de Langkatstraat en de Benkoelenstraat vensters geopend. Bewoners van deze huizen begonnen hierop eveneens te schreeuwen. De politie had intusschen assistentie aangevraagd en kort daarop verscheen een overvalauto met een groot aantal manschappen in deze straten. Om verdere onaangenaamheden te voorkomen gelastte de politie de deuren en vensters te sluiten, terwijl krachtdadig werd opgetreden tegen een ieder, die niet onmiddellijk aan de bevelen der politie wilde voldoen. Een man, die zich tegen een agent verzette, kreeg een paar gevoelige slagen, waardoor hij gewond werd. Geestverwanten brachten den gewonde naar het Burger-Ziekenhuis. Inmiddels hadden tal van bewoners hun ramen weer geopend om opnieuw een scheldpartij te kunnen beginnen. Toen knalden er vele schoten in de lucht. Deze waarschuwing bracht de gemoederen enigszins tot kalmte, zoodat toen de rust vrij spoedig was hersteld. Omstreeks half twaalf vertrokken de manschappen weer naar het bureau.

[Volk en Vaderland, 14 september 1935]:

Het is gisterenavond in de Indische Buurt en in de Pretoriusstraat tijden het verspreiden van pamfletten door de N.S.B. tot vrij ernstige ordeverstoringen gekomen. De politie moest herhaaldelijk van haar wapenen gebruik maken, terwijl een man die een agent aanviel moest worden gearresteerd. Eenige N.S.B.-ers zijn mishandeld.

Het lijkt er in eerste instantie op dat de N.S.B. na 1934 echter geen openbare vergaderingen in de Indische Buurt meer gehouden heeft. In die zin zou de missie van de anti-fascisten dan uiteindelijk voorlopig geslaagd zijn.

Wat de verdere lotgevallen van Huize Ambon en het pand Ambonplein 20-22 zijn, is ons helaas niet bekend. Vermoedelijk heeft de boycot en het wegblijven van de N.S.B. de verhuurster al spoedig de das omgedaan. Vanaf 1936 zit er een fietsenmaker in het pand.

De C.P.N. zal de gebeurtenissen op het Ambonplein in haar eigen versie tot ver in de jaren zeventig nog vele malen in haar dagbladen gedenken.

ANDERE ARTIKELEN: 2018 Aanzet voor een geschiedenis van de Marokkaanse Indische Buurt 2016 Oproep Steun voor elkaar 2016 Teruggaan of blijven? 2016 Sociale bijdrage supermarket het Lange Mes 2016 Viering 1-jarig bestaan buurthuis Archipel op het Makassarplein 2016 Interview met Mustapha Khaddari 2016 Interview met Jan Beerenhout 2016 Interview met Ahmed Marcouch 2016 Interview met Ahmed El Mesri 2016 Ontroerend afscheid van Rob van Veelen 2016 Het verloren gaan van idealen 2016 Welkom bij de offerfeest maaltijden 2016 Luier van der Laan pleegde zelfmoord door ophanging 2016 Boeken in de Javastraat 2016 Offerfeest voor vluchtelingen en armen 2016 Nu inschrijven taalcursussen Assadaaka! 2016 Bekende Indische Buurters 2016 Uit de geschiedenis van het Ambonplein 2016 Sprokkelingen uit de geschiedenis van het Makassarplein 2011 Cameratoezicht 2009 Radicalisering 2004 Gevoelens van onveiligheid 2004 Belwinkels in de Javastraat 2001 in het ghetto ( ode aan de indische buurt) 2000 De wisselwoningen 1994 Reality-serie Bureau Balistraat 1997 Verslaafde schiet twee agenten neer 1996 Ulu Camii 1995 An Nasr Moskee 1993 De moord op Andre Hartman 1992 Nordholt doet grote hashvangst 1988 Medewerkers bezetten ontmoetingscentrum aan Javaplantsoen 1985 Buikschot 1982 Vijftien jaar cel voor B. uit de Bankastraat 1982 Horrorhuis aan de Kramatweg 1981 Anti-Fascisten tegen Amicales 1980 Enige kraakkranten 1979 Kraakgroep Indische Buurt 1979 De Buurtwinkel 1978 De pyromaan van de Soembawastraat 1978 Anarchistisch Nonnen Front 1977 Heroine 1977 Familiedrama leidt tot hamermoord 1976 Linkse actie 1975 Bordelen en sexadressen in de Indische Buurt 1974 Buikschot uit noodweer 1973 Experiment genezing 1973 Marokkaanse, Tunesische, Spaanse en Turkse buurtgenoten opgelet 1972 Het urinoir aan de Valentijnkade 1971 Leefbaarheidsproblemen van onze buurt 1970 BB - weg ermee! 1970 Auditie voor Hair in het Bavohuis 1969 Het grootste bejaardenhuis van Nederland 1967 Etage brandt uit in de Ternatestraat 1966 1966: 8 kleuterscholen, 19 lagere scholen en 10 scholen voor voortgezet onderwijs 1965 Outsiders in de Archipel 1964 Boer Koekoek in de Indische Buurt 1964 Doopsgezind Jeugdhonk in de Tweede Atjehstraat 1964 Moord in de Perlakstraat 1961 C.P.N. demonstreert tegen atoombewapening 1960 Ernstig tramongeval 1960 Ontploffing op het Ceramplein  1959 Met getrokken pistool op de Valentijnkade 1958 Boenen ter ere Gods 1958 EVC-man afgetuigd in telefooncel 1957 Een verhoord gebed in de Gorontalostraat  1955 Jaap Brandenburg spreekt in de Archipel 1954 Europese Defensie gemeenschap = fascisme 1952 Hand verloren aan de Riouwstraat 1951 Militaire oefeningen in de Indische Buurt 1950 Overtreding van het hamsterverbod 1950 Jopie en Louis Agterberg en Frantiszek Janiga 1949 Wielerronde Indische Buurt 1949 Dienstweigering aan de Gorontalostraat 1948 Koningin Juliana bezoekt de Indische Buurt 1948 Waarheidswinkel 1946 Herbegraving Jelle Posthuma 1945 Meester Padding 1945 Ontspanningsvereniging Flevo 1945 Schietpartij op de Dam  1945 Katja, beul van Vught 1944 Hongerwinter 1943 N.S.B.-ers 1943 Bommen op de Eltheto! 1942 Max Blokzijl spreekt 1942 Jeugdstorm marcheert! 1942 Zum Stehlen ausgeschickt 1941 Moord in de Javastraat 1941 Februaristaking in de Indische Buurt 1941 De Veemarkt veroverd op de Joden! 1941 W.A. actief in de Javastraat 1941 De vermoording van de Joodse Indische Buurt 1941 Ds. Tonnon 1941 De verwijdering van Joodse leerlingen van de Ambachtschool aan het Timorplein 1940 Bommen op de buurt 1940 Zwartepoorte kampioen... 1940 Inzameling voor gebombardeerd Rotterdam 1940 Oorlog in de Indische Buurt  1939 Shell Sportpark 1939 Pontificale hoogmis 1938 Het oude Zeeburg verdwijnt 1937 Jeugddag Indische Buurt 1937 Tuchteloze jeugd 1937 Razzia in de Padangstraat 1936 RK vroedvrouwen 1936 Revolutiebouw 1935 Fietsplaatjes 1935 Een tweede wijkpredikant voor de Elthetokerk 1935 De Rimboe wordt Huize Ambon 1935 Don Bosco-huis 1934 Het mastenbos aan de Insulindeweg 1934 Amsterdamsch Genootschap voor Werkverschaffing voor Onvolwaardigen 1934 Weigering Wilhelmus te zingen 1933 Het Thälmann-huis 1933 Pastoor van der Wiel 1933 Drie Duitsers 1933 Gered uit de greep van Hitler 1933 Clubgebouw Archipel 1933 Centraal Comité tegen de Radiowoeker versus Radiocentrale Broertjes 1932 Liefdesdrama in de Minahassastraat 1932 Liefdestwist? 1932 Werkloozen Strijd Comité Obistraat 1932 Agitprop vanuit de Minahassastraat 1932 Brief van een Roomsch kameraadje 1932 Samuel Verdoner, de laatste gazzen van de Indische Buurt 1931 Hersteld Luthers aan de Toministraat 1931 Rotte vis 1931 Iepen 1931 Eigenaar steenloods velt steenzetter met hamer 1931 Verkiezingsstrijd tussen C.H.U. en A.R.P. 1931 Brand in de Javastraat 1931 Optreden van Corry Vonk in het Bavohuis 1931 Het massaal spreekkoor 1930 De Nederlandse vlag misbruikt 1930 Het jonge Pieter Jellen-werk 1930 Pater Bijlhout gaat naar de Oost 1930 Joyriding 1930 Politietoezicht 1930 Gereformeerd 1930 De markt in de Javastraat 1930 Een bibliotheek voor de Indische Buurt 1930 Onhoudbare toestand bij tunnel Zeeburgerdijk 1929 Lourdes  1929 Vrijgekocht door missievriendjes 1929 Aanhouding diamantbewerker in Ombilinstraat 1929 Moord in de Gerardus Majella 1929 Venters zien geen uitweg 1929 Consultatiebureau aan de Baweanstraat 1928 Niasplein wordt Makassarplein 1928 Esperantovereniging Tagigas en l'Oriento 1928 Rechouwous-jeugd op stap 1928 Gebouw de Schakel 1928 Blind 1927 Buurtvereniging Ceram 1927 Verzuiling in het jeugdwerk 1927 Onmin in de Boetonstraat 1927 Bakkers 1927 De voorlopers van de A.H. Gerhardschool 1927 Rechercheur Kok: de eerste drugsdode in de Indische Buurt 1926 Afsluiting van de Diemerdijk 1926 Schutting 1926 Opening R.K. meisjesschool Ambonplein 1926 Het lokaal van het Leger des Heils 1926 Een wandeling door de nieuwe 'Archipelwijk' 1925 Het Zeeburgerdorp 1925 Demping van de Polderwetering 1925 Wijding 1925 Rechouwous, de Joodsche Vereeniging voor de Indische Buurt 1925 Geen man, geen cent voor het leger 1925 De rode vlag vanuit Niasstraat 61 1925 Groepsgebouw de Toorts 1925 Jan Ceton, onderwijzer aan de Bankastraat, communist 1924 Elthetokerk, bouw en opening 1924 Nieuwe straten 1924 De aanleg van de Riouwstraat  1924 Winkelweek Indische Buurt 1924 De oprichting van de Eerste Elthetoschool aan de Riouwstraat  1922 Premiewoningen voor arbeiders 1921 Een jongen, die een meisje bleek 1921 De storm  1921 Het Java-Kwartier  1921 Christelijke propaganda 1920 Een gouden swastika voor mevrouw Vrij 1920 Kinderspel in de jaren tien en twintig 1919 Moord in de Djambistraat 1918 Brand bij café Koopmans 1918 De aanleg van het Zuiderzeepark 1917 Broodoproer en revolutie 1917 Militairen maken de buurt onveilig 1917 Abortus aan de Zeeburgerdijk 1916 Zeeburgerkermis 1916 Onteigening bouwgronden 1915 Slaat den smeris dood 1914 Mene Tekel 1914 De Wild-West-Show van Texas-Tex 1914 Het noodziekenhuis aan de Zeeburgerdijk 1913 Nieuwe tramplannen 1913 Het Bavohuis 1912 Wijkgebouw Eltheto: de eerste jaren 1911 De Berlageblokken  1911 Eigen Haard bouwt Lombokstraat, Lampongstraat en Padangstraat 1911 Vereeniging voor onderwijs op Gereformeerde Grondslag 1911 Nieuw stratenplan 1911 De blindeninrichting aan de Celebesstraat 1909 De communistische Indische Buurt 1908 Jacob Pierik verdrinkt 1908 De bouwmaatschappij tot verkrijging van eigen woningen 1907 Smit springt uit het raam 1906 Stadstrand 1906 De Sabbathpaal op de Zeeburgerdijk 1905 Balistraat 48 1905 Fietsverbod 1905 Smokkelroute Zeeburgerdijk 1905 Uitslag eerste verkiezingen Indische Buurt 1905 Zweminrichting aan het Nieuwe Diep 1905 Theosofische Uitgeverszaak "Gnosis" 1903 Nieuw Muiderpoortstation 1903 Kinderlokker 1903 Moord in de Celebesstraat 1903 Derde Ambachtschool aan het Timorplein 1903 Politie in de Indische Buurt 1903 Dagpauwoog 1902 Een tramritje 1902 Arabieren 1902 Doorgang Eerste van Swindenstraat-Javastraat 1902 Relletjes in de Javastraat 1902 Illegaal caféwezen 1901 Een wandeling met Jac. P. Thijsse 1901 De wielerbaan 1900 Bierdrinkende jeugd 1900 Een nieuwe school aan de Bankastraat 1899 Snorrende kogel 1897 Floretstoot door het hoofd 1897 Bouw van de Indische Buurt 1895 De lijnbaan 1894 Halte Zeeburgerdijk 1893 Vereeniging buiten de Muiderpoort 1891 Vingertop 1890 Civiele werken rond de Zeeburgerdijk 1889 De tramomnibus 1889 Zeearend aan de Zeeburgerdijk 1887 Hotel Zeeburg 1886 Het tweede abbatoir 1886 Ergerlijk dronkemanstoneel 1882 Een dierenvriend 1881 De eerste scholen aan de Zeeburgerdijk 1881 Onzedelijke taferelen 1881 Een drankzuchtig hoekje 1880 Ringslangen 1880 Onderweg Zeeburgerdijk bestraat 1877 Een wandeling 1877 Spoorwegongeluk aan de Zeeburgerdijk 1877 Verplaatsing van de Veemarkt 1876 Gemeente Nieuwer-Amstel, Gemeente Diemen, Gemeente Amsterdam 1862 De Zeeburgerdijk als vuilnisbelt 1854 Driedubbele moord aan de Ringdijk 1844 Revolutionair aan de Oetewaelerweg 1804 Harddraverij 1761 De proef van de cole ANTIPIRIQUE 1756 Runderpest in Zeeburg 1744 Buitenplaats te huur aan de Hogendyk 1739 Een vondeling aan de Hogedijk 1733 Paalworm 1733 Oude Geele Vliegende Haerige Windhond 1714 Opening Joodse begraafplaats 1681 Verslibbing 1663 Herberg Zeeburg 1651 De Zeeburgerdijk breekt door 1647 Herberg 't Vosje 1631 Watermolen en gemaal 1563 Mijlpaal 1328 Outersdorp 1307 Zeeburgerdijk was Sint Anthonisdijk

Advertentie