Arabieren

NIEUW! Lees ook de Geschiedenis van de Dapperbuurt!

Uit de Telegraaf van 21 juli 1902:

De Bedouïnen komen

De Bedoeinen, die in de zoölogische tuinen te Dresden, Berlijn, Leipzig, Glasgow, Kopenhagen en Keulen de grootste belangstelling wekten, zullen nu ook hier op de wielerbaan, Zeeburgerdijk 80, hun tenten opslaan. De troep komt Vrijdag e.k. per extra-trein Staatsspoor aan en begint Zaterdag n.m. zijn voorstelling. Hij bestaat uit 70 personen, t.w. Bedouïnen, Derwitschen en Berbernegers (mannen, vrouwen, kinderen, ruiters, handwerkers, danseressen en muzikanten) en voert 20 Arabische volbloed hengsten, 12 renkameelen en 4 Egyptische ezels met zich mee. Een grootsch decoratief, echte Bedouïnetenten, een wezenlijk Arabisch café, een handwerkbazaar, zullen bij de voorstelling het milieu uitmaken.

Omstreeks 10 jaar geleden was hier ook een Bedouïnenkamp het grootste aantrekkingspunt voor stad en omgeving, maar de troep die nu in aantocht is, is, naar ons verzekers wordt, veel groter en heeft betere ruiters. Er zullen tooneelen uit het woestijnleven worden voorgesteld en de Bedouïnen zullen in de ruiterscene toonen dat hun roep “De beste ruiters te zijn”, gerechtvaardigd is. De handwerkers, 10 in getal, zullen met de primitiefste gereedschappen voor onze oogen de voornaamste voortbrengselen van Egypte vervaardigen en wij zullen gelegenheid hebben den zin voor vorm en kleur van de Egyptenaren te leeren kennen. In het Arabische café zal een nationale dans met nationale muziek worden uitgevoerd en echte Arabische mokka, voor onze oogen gezet, kosteloos worden rondgediend. Dit zeer belangwekkende ethnografische schouwspel, hetwelk een beeld geeft van het land der Farao’s, zal bij ons wel evenveel succes hebben als in bovengenoemde steden.

Al spoedig worden meer bijzonderheden bekend. Zo weet het Nieuws van de Dag enige dagen later te melden dat speciaal voor het Bedouïnenkamp tot 11 uur ‘s avonds speciale trams worden ingezet. Tevens is er sprake van motorbootjes om bezoekers weer terug naar de stad te brengen. Het aantal bezoekers in Aken, waar het kamp zich nu nog bevindt, zou ongeveer 20.000 bedragen. Uiteraard wordt door de exploitanten van de wielerbaan stevig geadverteerd, in onder andere het Nieuws van de Dag, het Algemeen Dagblad en De Telegraaf.

Op 25 juli arriveert de troep. Het Nieuws van de Dag meldt:

Tegen halfzes gisteravond kwam de trein uit Aken, met het eigenaardige Arabisch volkje. Eenigen van hen, die reeds eerder gekomen waren, zaten tusschen kisten en koffers neergehurkt op het perron en speelden met Duitsche muntstukken, blijkbaar vol hoop er wat Hollandsch geld bij te krijgen. Eén van hen, een aardige jonge vent, met vroolijk uiterlijk en guitige, zwarte oogen, kon zoo’n beetje met de omstanders praten. Hij sprak een woordje Duitsch, zoo goed en kwaad als ‘t ging. Toen hij een dubbeltje kreeg, informeerde hij sterk, hoeveel sigaretten daar wel voor te krijgen waren.

Een zeer grappig en vlug Arabiertje is Abdoel Hamid, het zoontje van den hoofdman Masereh Issah. Sanbo, de toovenaar, is een Bergerneger, die haast nog vlugger als Bamberg, guldens in iemands zak toovert. Hij is tevens de kampioen-hardloper. Met een Bedouïnen-hoeratje werd de trein ingehaald. Dadelijk werden door de losse kruiers, die al op een kwarweitje stonden te wachten, de handen uit de mouwen gestoken.

Het bruine volkje en de halfnaakte, gitzwarte Berber-negers maakten zich niet druk. Ze zaten er kalm bij neer en rookten bedaard een pijp of een sigaret. De impressario, Dr. Goldman, had natuurlijk zijn handen vol. Het was een aanhoudend gehol en gevlieg op het perron. De hoofdman, die een lange, zwarte tunica droeg en een grooteren tulband op had, brulde in het Arabisch tot de luilakken, dat ze hunne kameelen en paarden moesten zadelen. Hij is geen ventje om zonder handschoenen aan te pakken. Wanneer hij op zijn Arabisch gaat vloeken, dan siddert en beeft de geheele bruine bende.

Na ruim een uur was de karavaan gereed om te vertrekken. De kameelen en de kleine mooie paardjes waren omhangen met schreeuwend gekleurde kleedjes, waarop allerlei figuren van schelpen. De optocht werd voorafgegaan door politie te paard. Met moeite kwam men door de menschenmassa. Vooraan reden eenige rijtuigen met vrouwen, daarachter volgden twee Berbernegers op bloote voeten, met lange stokken in de hand, en ten slotte kwam de troep logge, bultige dieren en de vurige paarden met hun berijders, die met een kalm uiterlijk en rustig een sigaret dampende, op hunne woestijnpaarden over de Amsterdamsche keien hobbelden.

Zoo ging het snel door de Sarphatistraat naar den Zeeburgerdijk, door een menigte menshcen nagestaard en achtervolgd. Het was vermakelijk alle op- en aanmerkingen van het publiek te hooren. Sommigen spraken van “Atjehers”, “bruine Kaffers” en “Hottentotten”. Anderen maakten zich er vanaf met te zeggen: “‘t binne allemaal zwarte Indianen uit Amerika.” In het kampement gekomen, zocht elk een goed plekje, om uit te rusten van de vermoeienissen. Daarna begon men met het opslaan van de tenten.

Zelfs het anders zo serieuze sociaal democratisch dagblad Het Volk wijdt op luimige wijze enige regels aan de aankomst van het bedoeïenenkamp.

Een stuk woestijn is met pak en zal overgebracht naar het middenterrein van de Wielerbaan aan den Zeeburgerdijk. Een stuk woestijn met al wat er op leeft, o.a. kameelen, paardebeesten, ezels, bedouïnen, enz. enz. enz…. een stuk woestijn waar ‘t nu straaltjes op regent. Dit laatste verstoort de illusie, maar overigens kan men voor vijftig cent (het duurt een paar weken) de prentjes waaraan men zich weleens vergaapt heeft in reisbeschrijvingen werkelijkheid zien worden. Ter wille van de illusie – want heusch bij regen kun je in geen rechtgeaarde woestijnstemming komen – stellen we nadere mededeelingen over deze tentoonstelling van menschen uit.

Op zaterdag 26 juli 1902 vindt de eerste voorstelling plaats, onlangs slecht weer. Het terrein is om 12 uur open en er zijn voorstellingen om 14.30, 16.30 en 20 uur. Entree is een gulden, voor kinderen en militairen halve prijs. Het Nieuws van de Dag doet een verslag van de eerste voorstelling:

Zaterdagmiddag gaven de bewoners van Arabië hun eerste voorstelling op het middenterrein van de wielerbaan aan den Zeeburgerdijk. Ze hadden het kampement betrokken. Behalve de vier pyramiden waren er vijf kleine en een groote tent en eenige tentjes, waarin Aarabische handwerkers, als schoenmakers, wevers, pottenbakkers, koperslagers en houtdraaiers, die allen hun bedrijf uitoefenden. De bruine bende bezit twintig Arabische volbloedhensgten, twaalf kameelen en vier Egyptische ezels.

Om half drie ving de voorstelling aan. Er was, in weerwil van het slechte weder van hedenmorgen, nog al veel publiek, De groote tribune was tamelijk goed bezet. Juist toen de karavaanoptocht begon, kwam het zonnetje, dat zich van morgen schuil gehouden had, lachend van achter de wolken te voorschijn. Begonnen werd met een jacht op een paardendief. Als een razende rende de dief, een halfnaakte Arabier, het terrein rond op een gestolen paard, achtervolgd door een vijftal andere ruiters. Er werd op hem geschoten, doch ze raakten hem blijkbaar niet. De dief werd gegrepen en naar het kamp gesleurd.

Hierna volgde een voorstelling uit den kameel- en slavenhandel. Het was een typisch gezicht, toen de koopman, een dikke Arabier, zijn koopwaren keurde. De beide slaven, twee jonge, gitzwarte Berber-negers, werden bekeken als paarden op de Biltsche jaarmarkt. Voor de pauze werd nog aanschouwelijk voorgesteld, hoe de woestijnroovers een karavaan overvallen. Daarbij werd natuurlijk hard gegild, gerend en geschoten. Dat is iets voor jongens, die van zulke spelletjes houden. Zij kunnen hier hun hart ophalen. Het aardigste van de voorstelling was wel het rennen van ezels, bereden door negerjongens, van de kameelen en de vlugge vurige paardjes.

Na de pauze gaven de Derwischen een voorstelling. Ze begonnen met een Zikr-gebed, waarbij gezongen wordt – saaie, langgerekte eentonige muziek – en de hoofden gelijkmatig naar alle kanten bewogen worden. Het geheele lichaam is dan in beweging. Buik, ooren, hoofd, armen en beenen, alles schijnt zich te bewegen. Het is een vreemd gezicht! Minder aardig was – er werd druk voor geapplaudiseerd – het eten van gloeiende kolen en het bestrijken van het lichaam met een gloeiend ijzer en het eten van glas. Er was er een, die een naald door de wangen stak. ‘t Is haast ongeloofelijk. Hoe het gedaan wordt en hoe het komt, dat de arme kerels geen pijn lijden, is wel een raadsel. Een jonge Bedouïn vermaakte het publiek door brandende vetkaarsen in zijn mond te steken. Dezelfde gebruikte een brandende fakkel als waaier en bestreek zijn tong met een gloeiend ijzer.

In de groote tent werd door vier vrouwen een heupdans uitgevoerd, opgeluisterd door nationale muziek en zang. Arabische mokka, die in ‘t bijzin van het publiek bereid werd, werd gratis aangeboden. We zouden haast nog vergeten melding te maken van de séance der toovenaars. Zij zijn ook lang niet onverdienstelijk. Een bezoek aan het kamp is wel aan te raden, al ligt het wel wat ver buiten de stad. De electrische tram zal gedurende het verblijf van de Bedouïnen tot 11 uur blijven rijden!

De voorstellingen worden een aantal weken gehouden. Bijzonderheid is de islamitische trouwpartij die op 13 augustus in het kamp plaatsvindt, waarbij de bedoeïen Abdul Hadi Oar in het huwelijk treedt met het meisje Senab Salsch. Vermoedelijk betreft het hier overigens geen echt huwelijk, maar eveneens een stukje show. Volgende bericht is het ontsnappen van een der bedoeïenen. Hierover meldt het Nieuwsblad van het Noorden op 16 augustus:

Een der Bedouïnen uit het Bedouïnenkamp aan den Zeeburgerdijk, is sedert gisteren zoek. Omtrent de oorzaak zijner verdwijning zijn zonderlinge en fantastische verhalen in omloop. Het best in den smaak valt de lezing, dat eene deftige dame van de Heerengracht den jongen zoon der woestijn per rijtuig geschaakt zou hebben, waartoe zij hem een stel Europeesche kleeren in handen zou hebben gespeeld. Zij zou dan met hem naar de stad Aken getrokken zijn. Aangezien het echter meer voor de hand ligt, dat de jonge man op eigen gelegenheid een slippertje heeft gemaakt om Amsterdam wat beter te leeren kennen, dan waartoe hij het verblijf binnen de houten omheining van de Wielerbaan gelegenheid geeft, verwacht de impressario zijn spoedigen terugkeer, zonder te willen gelooven, dat eene dame van de Heerengracht hem zoo plotseling voorgoed zou hebben ontheven van de verdere verzorging van dit lid zijner troep.

Op vrijdag 22 augustus 1902 vindt de laatste voorstelling op de Zeeburgerdijk plaats, waarna het gezelschap naar Groningen vertrekt. De jonge bedoeïen is dan nog niet terug. Ook een eenzame kameel blijft achter. Het slachthuis is nabij.

ANDERE ARTIKELEN: 2018 Aanzet voor een geschiedenis van de Marokkaanse Indische Buurt 2016 Oproep Steun voor elkaar 2016 Teruggaan of blijven? 2016 Sociale bijdrage supermarket het Lange Mes 2016 Viering 1-jarig bestaan buurthuis Archipel op het Makassarplein 2016 Interview met Mustapha Khaddari 2016 Interview met Jan Beerenhout 2016 Interview met Ahmed Marcouch 2016 Interview met Ahmed El Mesri 2016 Ontroerend afscheid van Rob van Veelen 2016 Het verloren gaan van idealen 2016 Welkom bij de offerfeest maaltijden 2016 Luier van der Laan pleegde zelfmoord door ophanging 2016 Boeken in de Javastraat 2016 Offerfeest voor vluchtelingen en armen 2016 Nu inschrijven taalcursussen Assadaaka! 2016 Bekende Indische Buurters 2016 Uit de geschiedenis van het Ambonplein 2016 Sprokkelingen uit de geschiedenis van het Makassarplein 2011 Cameratoezicht 2009 Radicalisering 2004 Gevoelens van onveiligheid 2004 Belwinkels in de Javastraat 2001 in het ghetto ( ode aan de indische buurt) 2000 De wisselwoningen 1994 Reality-serie Bureau Balistraat 1997 Verslaafde schiet twee agenten neer 1996 Ulu Camii 1995 An Nasr Moskee 1993 De moord op Andre Hartman 1992 Nordholt doet grote hashvangst 1988 Medewerkers bezetten ontmoetingscentrum aan Javaplantsoen 1985 Buikschot 1982 Vijftien jaar cel voor B. uit de Bankastraat 1982 Horrorhuis aan de Kramatweg 1981 Anti-Fascisten tegen Amicales 1980 Enige kraakkranten 1979 Kraakgroep Indische Buurt 1979 De Buurtwinkel 1978 De pyromaan van de Soembawastraat 1978 Anarchistisch Nonnen Front 1977 Heroine 1977 Familiedrama leidt tot hamermoord 1976 Linkse actie 1975 Bordelen en sexadressen in de Indische Buurt 1974 Buikschot uit noodweer 1973 Experiment genezing 1973 Marokkaanse, Tunesische, Spaanse en Turkse buurtgenoten opgelet 1972 Het urinoir aan de Valentijnkade 1971 Leefbaarheidsproblemen van onze buurt 1970 BB - weg ermee! 1970 Auditie voor Hair in het Bavohuis 1969 Het grootste bejaardenhuis van Nederland 1967 Etage brandt uit in de Ternatestraat 1966 1966: 8 kleuterscholen, 19 lagere scholen en 10 scholen voor voortgezet onderwijs 1965 Outsiders in de Archipel 1964 Boer Koekoek in de Indische Buurt 1964 Doopsgezind Jeugdhonk in de Tweede Atjehstraat 1964 Moord in de Perlakstraat 1961 C.P.N. demonstreert tegen atoombewapening 1960 Ernstig tramongeval 1960 Ontploffing op het Ceramplein  1959 Met getrokken pistool op de Valentijnkade 1958 Boenen ter ere Gods 1958 EVC-man afgetuigd in telefooncel 1957 Een verhoord gebed in de Gorontalostraat  1955 Jaap Brandenburg spreekt in de Archipel 1954 Europese Defensie gemeenschap = fascisme 1952 Hand verloren aan de Riouwstraat 1951 Militaire oefeningen in de Indische Buurt 1950 Overtreding van het hamsterverbod 1950 Jopie en Louis Agterberg en Frantiszek Janiga 1949 Wielerronde Indische Buurt 1949 Dienstweigering aan de Gorontalostraat 1948 Koningin Juliana bezoekt de Indische Buurt 1948 Waarheidswinkel 1946 Herbegraving Jelle Posthuma 1945 Meester Padding 1945 Ontspanningsvereniging Flevo 1945 Schietpartij op de Dam  1945 Katja, beul van Vught 1944 Hongerwinter 1943 N.S.B.-ers 1943 Bommen op de Eltheto! 1942 Max Blokzijl spreekt 1942 Jeugdstorm marcheert! 1942 Zum Stehlen ausgeschickt 1941 Moord in de Javastraat 1941 Februaristaking in de Indische Buurt 1941 De Veemarkt veroverd op de Joden! 1941 W.A. actief in de Javastraat 1941 De vermoording van de Joodse Indische Buurt 1941 Ds. Tonnon 1941 De verwijdering van Joodse leerlingen van de Ambachtschool aan het Timorplein 1940 Bommen op de buurt 1940 Zwartepoorte kampioen... 1940 Inzameling voor gebombardeerd Rotterdam 1940 Oorlog in de Indische Buurt  1939 Shell Sportpark 1939 Pontificale hoogmis 1938 Het oude Zeeburg verdwijnt 1937 Jeugddag Indische Buurt 1937 Tuchteloze jeugd 1937 Razzia in de Padangstraat 1936 RK vroedvrouwen 1936 Revolutiebouw 1935 Fietsplaatjes 1935 Een tweede wijkpredikant voor de Elthetokerk 1935 De Rimboe wordt Huize Ambon 1935 Don Bosco-huis 1934 Het mastenbos aan de Insulindeweg 1934 Amsterdamsch Genootschap voor Werkverschaffing voor Onvolwaardigen 1934 Weigering Wilhelmus te zingen 1933 Het Thälmann-huis 1933 Pastoor van der Wiel 1933 Drie Duitsers 1933 Gered uit de greep van Hitler 1933 Clubgebouw Archipel 1933 Centraal Comité tegen de Radiowoeker versus Radiocentrale Broertjes 1932 Liefdesdrama in de Minahassastraat 1932 Liefdestwist? 1932 Werkloozen Strijd Comité Obistraat 1932 Agitprop vanuit de Minahassastraat 1932 Brief van een Roomsch kameraadje 1932 Samuel Verdoner, de laatste gazzen van de Indische Buurt 1931 Hersteld Luthers aan de Toministraat 1931 Rotte vis 1931 Iepen 1931 Eigenaar steenloods velt steenzetter met hamer 1931 Verkiezingsstrijd tussen C.H.U. en A.R.P. 1931 Brand in de Javastraat 1931 Optreden van Corry Vonk in het Bavohuis 1931 Het massaal spreekkoor 1930 De Nederlandse vlag misbruikt 1930 Het jonge Pieter Jellen-werk 1930 Pater Bijlhout gaat naar de Oost 1930 Joyriding 1930 Politietoezicht 1930 Gereformeerd 1930 De markt in de Javastraat 1930 Een bibliotheek voor de Indische Buurt 1930 Onhoudbare toestand bij tunnel Zeeburgerdijk 1929 Lourdes  1929 Vrijgekocht door missievriendjes 1929 Aanhouding diamantbewerker in Ombilinstraat 1929 Moord in de Gerardus Majella 1929 Venters zien geen uitweg 1929 Consultatiebureau aan de Baweanstraat 1928 Niasplein wordt Makassarplein 1928 Esperantovereniging Tagigas en l'Oriento 1928 Rechouwous-jeugd op stap 1928 Gebouw de Schakel 1928 Blind 1927 Buurtvereniging Ceram 1927 Verzuiling in het jeugdwerk 1927 Onmin in de Boetonstraat 1927 Bakkers 1927 De voorlopers van de A.H. Gerhardschool 1927 Rechercheur Kok: de eerste drugsdode in de Indische Buurt 1926 Afsluiting van de Diemerdijk 1926 Schutting 1926 Opening R.K. meisjesschool Ambonplein 1926 Het lokaal van het Leger des Heils 1926 Een wandeling door de nieuwe 'Archipelwijk' 1925 Het Zeeburgerdorp 1925 Demping van de Polderwetering 1925 Wijding 1925 Rechouwous, de Joodsche Vereeniging voor de Indische Buurt 1925 Geen man, geen cent voor het leger 1925 De rode vlag vanuit Niasstraat 61 1925 Groepsgebouw de Toorts 1925 Jan Ceton, onderwijzer aan de Bankastraat, communist 1924 Elthetokerk, bouw en opening 1924 Nieuwe straten 1924 De aanleg van de Riouwstraat  1924 Winkelweek Indische Buurt 1924 De oprichting van de Eerste Elthetoschool aan de Riouwstraat  1922 Premiewoningen voor arbeiders 1921 Een jongen, die een meisje bleek 1921 De storm  1921 Het Java-Kwartier  1921 Christelijke propaganda 1920 Een gouden swastika voor mevrouw Vrij 1920 Kinderspel in de jaren tien en twintig 1919 Moord in de Djambistraat 1918 Brand bij café Koopmans 1918 De aanleg van het Zuiderzeepark 1917 Broodoproer en revolutie 1917 Militairen maken de buurt onveilig 1917 Abortus aan de Zeeburgerdijk 1916 Zeeburgerkermis 1916 Onteigening bouwgronden 1915 Slaat den smeris dood 1914 Mene Tekel 1914 De Wild-West-Show van Texas-Tex 1914 Het noodziekenhuis aan de Zeeburgerdijk 1913 Nieuwe tramplannen 1913 Het Bavohuis 1912 Wijkgebouw Eltheto: de eerste jaren 1911 De Berlageblokken  1911 Eigen Haard bouwt Lombokstraat, Lampongstraat en Padangstraat 1911 Vereeniging voor onderwijs op Gereformeerde Grondslag 1911 Nieuw stratenplan 1911 De blindeninrichting aan de Celebesstraat 1909 De communistische Indische Buurt 1908 Jacob Pierik verdrinkt 1908 De bouwmaatschappij tot verkrijging van eigen woningen 1907 Smit springt uit het raam 1906 Stadstrand 1906 De Sabbathpaal op de Zeeburgerdijk 1905 Balistraat 48 1905 Fietsverbod 1905 Smokkelroute Zeeburgerdijk 1905 Uitslag eerste verkiezingen Indische Buurt 1905 Zweminrichting aan het Nieuwe Diep 1905 Theosofische Uitgeverszaak "Gnosis" 1903 Nieuw Muiderpoortstation 1903 Kinderlokker 1903 Moord in de Celebesstraat 1903 Derde Ambachtschool aan het Timorplein 1903 Politie in de Indische Buurt 1903 Dagpauwoog 1902 Een tramritje 1902 Arabieren 1902 Doorgang Eerste van Swindenstraat-Javastraat 1902 Relletjes in de Javastraat 1902 Illegaal caféwezen 1901 Een wandeling met Jac. P. Thijsse 1901 De wielerbaan 1900 Bierdrinkende jeugd 1900 Een nieuwe school aan de Bankastraat 1899 Snorrende kogel 1897 Floretstoot door het hoofd 1897 Bouw van de Indische Buurt 1895 De lijnbaan 1894 Halte Zeeburgerdijk 1893 Vereeniging buiten de Muiderpoort 1891 Vingertop 1890 Civiele werken rond de Zeeburgerdijk 1889 De tramomnibus 1889 Zeearend aan de Zeeburgerdijk 1887 Hotel Zeeburg 1886 Het tweede abbatoir 1886 Ergerlijk dronkemanstoneel 1882 Een dierenvriend 1881 De eerste scholen aan de Zeeburgerdijk 1881 Onzedelijke taferelen 1881 Een drankzuchtig hoekje 1880 Ringslangen 1880 Onderweg Zeeburgerdijk bestraat 1877 Een wandeling 1877 Spoorwegongeluk aan de Zeeburgerdijk 1877 Verplaatsing van de Veemarkt 1876 Gemeente Nieuwer-Amstel, Gemeente Diemen, Gemeente Amsterdam 1862 De Zeeburgerdijk als vuilnisbelt 1854 Driedubbele moord aan de Ringdijk 1844 Revolutionair aan de Oetewaelerweg 1804 Harddraverij 1761 De proef van de cole ANTIPIRIQUE 1756 Runderpest in Zeeburg 1744 Buitenplaats te huur aan de Hogendyk 1739 Een vondeling aan de Hogedijk 1733 Paalworm 1733 Oude Geele Vliegende Haerige Windhond 1714 Opening Joodse begraafplaats 1681 Verslibbing 1663 Herberg Zeeburg 1651 De Zeeburgerdijk breekt door 1647 Herberg 't Vosje 1631 Watermolen en gemaal 1563 Mijlpaal 1328 Outersdorp 1307 Zeeburgerdijk was Sint Anthonisdijk

Advertentie